Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/465

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w niéj synowie Narodycy osiedli, Australja Zobodwicą, że z obydwu części świata są tam mieszkańcy. Arystokracja pochodzi od parzysto kraczania i t. d. Wdaje się Dembołęcki nawet w przepowiednie, wie np. z pisma świętego, że się tron polski przeniesie kiedyś na górę Libanu. Dziwactwo to umysłowe sprawiło, że Dembołęcki w Rzymie jeszcze bawiąc, pisał dzieje przedpotopowe, za co go uwolniono nawet od śpiewania godzinek w chórze. Wielu marzenia Dembołęckiego miało za niewinny żart, ale autor mimo to wierzył sam w swoje wywody.
150. Z innych djarjuszów i pamiętników tego okresu, następne jeszcze wydano:
Djarjusz Jana Antoniego Chrapowickiego, wojewody witebskiego. Tu dzień za dniem autor notuje wypadki, które widział, nie opuszcza nawet nigdy wzmianki o stanie powietrza tego miejsca, na którem się znajdował. Chrapowicki zostawił duże księgi swoich notat. Jedna zaledwie cząstka ich wydana od 1668 roku, w którym nastąpiła abdykacja Jana Kazimierza aż do 1672 roku, obejmuje całe prawie panowanie Króla Michała. Część ta dyarjusza wyjęta jest ze środka, bo Chrapowicki ma dawniejsze i późniejsze notaty. Ważne są bardzo te części dyarjusza, które obejmują traktaty andruszowskie; autor brał udział w tych rokowaniach i na nich osobiście poznał Paska. Kunsztu niema oczywiście w dyarjuszu żadnego, ale rzecz sama jest ciekawa. Chrapowicki wielki przyjaciel króla Michała i Jana Sobieskiego, umarł w roku wyprawy pod Wiedeń, to jest 1683. (Część dyarjusza jego wydał z rękopismu w Warszawie 1844 roku Józef Rusiecki, który i dalsze części ma obowiązek dla nauki drukiem ogłosić).
Dyarjusz Obuchowiczów, na który się składali Filip Obuchowicz, wojewoda smoleński, ten sam, co miał nieszczęście poddać Smoleńsk Moskwie w roku 1654. Ciągnie się ten dyarjusz od roku 1640. Po śmierci ojca prowadzi go daléj syn starszy Michał Leon, strażnik wielki litewski, potem kasztelan nowogrodzki i młodszy syn Teodor Hieronim, także kasztelan nowogrodzki, który umarł za pierwszego sasa w roku 1707.
Mamy też dyarjusz Jana Cedrowskiego, dyssydenta, potomka rodziny polskiéj ale osiadłej oddawna w Litwie, w województwie mińskiem. Cedrowski ten położył zasługi u Radziwiłłów, a mianowicie w domu księcia Bogusława, zniemczałego litwina, który ze