Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/107

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Hieronim Spiczyński, rajca krakowski i lekarz Zygmunta Augusta układał to dzieło: Spiczyński albowiem wiele się także zajmował botaniką i drukował różne dzieła o ziołach, do czego mu w następstwie pomagał jeszcze Marcin Siennicki.
Piotr Poznańczyk wytłómaczył i wydał w r. 1535 „Księgi Jezusa syna Syrachowego Eklesiastycus rzeczone, które wszystkich cnót naukę zamykają w sobie.“
Tomasz Kłos, ksiądz, pierwszy wydał arytmetykę po polsku w roku 1537 pod tytułem: „ Algorithmus: to jest nauka liczby i  t. d.
Następnych dzieł, które wychodziły już nie ma co liczyć, mnoży się albowiem ich niezmiernie wiele, zwłaszcza że z myślą reformy kościoła wpadają do Polski nowinki wittembergskie i geneweńskie. Od tych pisemek i dziełek różnéj wartości i treści rozwija się wpaniale polskie piśmiennictwo przyszłego okresu.
Statystyka bibliograficzna wykazuje następne fakta: od r. 1501 do 1536 wyszło w samym Krakowie 294 książek. [1]) Przewyższył nas pod tym względem jedynie Rzym, w którym wydano dzieł 327, i Anglia, w któréj razem w kilku miejscach wyszło książek 306, za to Kraków dwa razy więcéj wydrukował jak razem wzięte Hiszpania i Portugalia, w których wyszło tylko przez te lat 30 książek 147.
Większe zabytki języka w prozie i w poezji dzisiaj poznane.

54. Biblia saroszpatacka. Najwięcéj mamy pobożnych zabytków języka i w tym okresie, to jest: najwięcej tłómaczeń biblji co naturalna zresztą, gdy księga która mówiła ludziom o Bogu, która podawała pierwsze zasady i historję wiary chrześciańskiéj, najpierwszą, najpotrzebniejszą była księgą i najlepiéj trafiała do przekonania. Biblia tak nazwana saroszpatacka (§ 22) pochodzi już z okresu jagiellońskiego. Może była powtórzeniem, może przerobieniem na język nowszy biblji tłómaczonéj dla królowéj Jadwigi, ale to pewna że należała już do Zofji czwartéj żony Władysława Jagiełły i że ją przetłómaczył na żądanie królowéj, Jędrzej z Jaszowic kapelan około roku 1455. Zofia była rusinką córką Andrzeja księcia kijowskiego, greckiéj wiary, ale matką dwóch królewiczów, którzy późniéj panowali. Nazywano ją zdrobniale z rus-

  1. W bibliografji Estreichera naliczyliśmy pomiędzy r. 1501 do 1536 do 900 dzieł wydanych w Krakowie.
    Przyp. wyd.