Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/106

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dzieniec nie słuchał i dostał się za to w ręce Śmierci. Autor z tego w końcu wywodzi sens moralny. [1])
Psałterz albo kościelne śpiewanie króla Dawida wyszedł w roku 1532 u Wietora. Dziełko to zawiera pierwsze przerobienie dawniejszego przekładu psalmów na język nowszy. Psałterz ten dosyć często pojawia się w druku, wyszedł w r. 1535 aż dwa razy. Pracował nad nim Jędrzej Glaber z Kobylina, mistrz akademji krakowskiéj, a który bardzo wiele podówczas przyczyniał się do ruchu literackiego; to swoje dzieła oryginalne, przerabiane i tłómaczone wydawał, to innym wydawać pomagał. Ostatni zaś przekład psałterza prozą wykonał podówczas Walenty Wróbel, syn bardzo ubogiego rzemieślnika poznańskiego. Skończywszy nauki w Krakowie przeniósł się na kaznodzieję do rodzinnego miasta; na prośbę zaś Anny z Górków Kmitowéj wojewodziny krakowskiéj, wziął się do psałterza, prawił téż kazania i drukował je podobno. Umarł doznając powszechnego szacunku od ziomków, a psałterz jego, który raz wraz mnożył się coraz nowszemi wydaniami, wpłyną przeważnie na wygładę mowy polskiéj.

W roku 1534 wyszło pierwsze [2]) dzieło lekarskie w języku polskim u Florjana Unglera w Krakowie; nie znamy dobrze jego tytułu, gdyż nie zachował się do naszych czasów żaden jego egzemplarz całkowity z kartką początkową. [3]) Autorem był Szczepan Falimierz, nazywany też żartobliwie Stefankiem, rusin podobno, wytłómaczył je z łacińskiego. Opisuje rośliny i wódki z ziół rozmaitych o nasionach, o kamieniach drogich, o pulsie, o ludzkich niemocach, o puszczaniu krwi i bańkach, o morowem powietrzu i lekarstwa rozmaite podaje na choroby. Jest także porozumienie, że

  1. Estreicher podaje pod r. 1527 Mikołaja z Sadku: Wysłowyenie znaków niebieskych na r. 1529 złożone. Kraków. Vietor; pod r. 1528 „Osądzenie znaków niebieskych;“ pod r. 1529. „Żywot błog. Alexego spowiednika Krak. M. Scharff“ i „Żywot Św. Anny. Kraków (czy 1529—32?); pod r. 1530: „Istorja o św. Józefie Patryarsze Krak. Vietor“; pod r. 1531: „Dawid. Psalmów (parafraza) Krak. Vietor.“ i „David. Psalm 50 od J. Sadoleta wyłożony. Krak. Ungler“.
    Przyp. wyd.
  2. Przedtem jeszcze w r. 1532 wyszło: „Regimen sanitatis. Dobrego zdrowia rządzenie“ z tekstem polskim, łacińskim i niemieckim. Kraków u Scharffenbergera.
    Przyp. wyd.
  3. Estreicher podaje tytuł następujący: „Falimierz Stefanek (Phalimirus St.): O ziołach i mocy ich. Crac. Ungler,“
    Przyp. wyd.