Strona:PL JI Kraszewski W sprawie szkół ludowych na Szlązku kilka uwag dla nauczycieli.djvu/29

 Z tego nieocenionego materyału jaki dziecię z domu przynosi, ma dopiero nauczyciel wykształcić i wyrobić człowieka, nie bezbarwnego kosmopolitę, ale nacechowanego barwą jaką mieć powinien, aby był członkiem społeczeństwa oznaczonego: obowiązkom położenia podołał.
 Wprawdzie, wpływ nauczyciela może zmienić wiele, może stworzyć nawet istotę nowa, lecz ów pierwszy podkład, jaki daje matka, zawsze niezgluzowany pozostanie w człowieku.
 W szkole, jak widzimy z doświadczenia, władza nadzorcza nietylko się językiem nie opiekuje i nieupomina oń, ale systematycznie ścieśnia naukę jego, pod pozorem, że niemiecki język jest urzędowym, że jest cywilizacyjnym, że jest dziś uważanym za jedyny niosący z sobą kulturę, ułatwiający postęp — a polski ustępować musi mu wszędzie i zaledwie dla pewnego sromu i przyzwoitości, jest raczéj tolerowanym niż uznanym.
 Godziny dlań wyznaczone szczupło, książki pomocnicze na cały przebieg kursów nie dostateczne, i raczéj dla upozorowania nauki, niż dla ułatwienia jéj przeznaczone. W bibljotekach szkolnych niema nawet podobno