Strona:PL JI Kraszewski Para czerwona.djvu/13

jest bezprawnie, surowo i nie tłómacząc się z czynności. Muchanów rozkazywał dziennikarzom w niedostatku nowin politycznych pisać o morskim wienżu, łącząc szyderstwo do ucisku, w szkołach uczono historyi polskiej pisanej przez Moskali, na pokojach księcia namiestnika schylone tylko, lecz powyzłacane haftami widać było grzbiety.
 Jest jednak Opatrzność, co czuwa nad uciśnionymi narodami, w samej tyranii kładnie ona przeciwko niej antydotum; ucisk zbydlęca słabych, wyrabia posłuszne narzędzia z podłych, ale dusze silniejsze hartuje. Sprawia on obrzydzenie, utrwala nienawiść złego, wkońcu doprowadzony do ostateczności zwraca się przeciwko ciemiężycielom. Epoka, która poprzedziła dobę dzisiejszą, ciekawą jest do studyowania jako jej rodzicielka. Ledwiebyśmy nie powinni być wdzięczni, że nas do snu nie kołysano, że rozbudzono męczarnią, że drażniono bezrozumnym uciskiem.
 Za panowania liberalnego Aleksandra I. widzieliśmy już tym liberalizmem pobałamucone najzdrowsze głowy. Osiński pisał ody do Moskali, Staszic poczciwy rozprawy o potrzebie przejednania się z nimi, a zacny Kurpiński komponował heroiczne polonezy na wjazd owego wskrzesiciela