Strona:PL Horacy - Poezje.djvu/5

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

społeczne i majątkowe dotknęły osobiście w r. 41 obydwóch poetów, Wergilego i Horacjusza. Pierwszy, zagrożony w swem mieniu, zaczyna wieś sławić w Bukolikach, a krzepi się sielanką; Horacjusza ubóstwo uzbroiło w odwagę i zaczepność, stało się bodźcem do walki z życiem i zwycięstwa nad ludźmi i życiem. — W jambach czyli epodach szukał naprzód dla tej zaczepności upustu. Sięgnął po natchnienie do starego poety greckiego Archilocha, który w swych namiętnych jambach rozprawił się z ludźmi, co mu w drogę weszli. Jambami nazwał te utwory Horacjusz, bo jamby służyły Archilochowi i innym do zaczepnej poezji; druga nazwa epodów (dośpiewów) w tem ma przyczynę, że przeważnie w tych utworach po wierszu dłuższym następował wiersz krótszy czyli dośpiew. Siły i namiętności Archilocha w tym zbiorku 17 utworów nie znajdziemy. Horacjusz nie przeszedł w życiu gwałtownych dramatów, przeto też już w tych pierwszych zaczepnych wierszach wyśmiał raczej pewne wyskoki ludzi, które go raziły, niż zbrodnie lub występki, któreby go oburzały. A niektóre epody nie wykazują nawet zupełnie zaczepnego charakteru. Wyraźnie objął Horacjusz tym zbiorkiem pierwociny swojej twórczości. Są w nim pewne odgłosy burzy politycznej, przełomu, który przekształcił i miażdżył dawną republikę (16. 7. 9.). Ale przeważnie drobniejsze zdarzenia i wrażenia poruszyły tu niesmak i odrazę poety i przynosiły mu natchnienia, jak widok lichwiarza Alfiusa, który wysławiwszy wsi czary i błogość, powraca potem do swych lichwiarskich operacyj. Pewne szorst-