Strona:PL Horacy - Poezje.djvu/6

kości, rubaszności i jaskrawości młodzieńcze należą do cech tych utworów.
 Wyżej się następnie podniósł poeta w swych satyrach, lub, jak je częściej nazywa, gawędach (sermones). Mamy ich dwie księgi, obejmujące 18 utworów heksametrycznych. Rodzaj to pośredni między poezją a prozą. Horacjusz spisywał je wierszem, ale języka używał prostego, jasnego, nieretorycznego, a w treści dopuszczał luźność i odskoki myśli, nieodłączne od gawędy. Lucilius był ojcem tej satyry zaczepnej. Horatius przyznaje mu to pierwszeństwo, ale różni się od niego poprawniejszą dużo formą, a następnie silniejszem dużo zabarwieniem filozoficznem swej satyry. Filozofję życia, mądrość w obcowaniu z ludźmi zaleca tu i wykłada poeta. Zdrowy jego rozum przedstawia się nam w całej pełni i wybornym wykładzie. Różni się od Lucyljusza tem, że polityka czasów »uspokojonych« przez cesarstwo prawie w tych utworach się nie odzywa; prócz tego łagodniejszą jest ich treść i zaczepność. Kiedy Lucyljusz gromił i kazał, morał Horacjusza ośmiesza raczej ludzkie przywary, bo poeta ma przekonanie, że ośmieszenie bywa często bardziej skuteczną bronią od kazań. Epikurejczyk, jakim był Horacjusz, chciałby tak życie ułożyć, aby przy tem jak najwięcej przysporzyć sobie przyjemności i bliźnim, aby innym nie naprzykrzać się, ale także uchronić się od nudy ze strony innych. Morał stoicki przemawiał do duszy każdego Rzymianina, więc i Horacjusz niekiedy przywdziewa tę odświętną, urzędową szatę, gdy chce do rodaków przemawiać. On sam jest