Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/150

krainie i porytéj przerwami, płyną one wielkiemi łożyskami; latem zaś kiedy im deszcze odmawiać zasilenia poczną wypijane nadto od słońca, małemi są. Dla tego więc Nil nie odbierający deszczu a przyciągany od słońca, jeden z wszystkich rzek w tym czasie słusznie o wiele węższy płynie jak latem; wtedy bowiem z wszystkiemi rzekami porówno jest przyciągany, zimą zaś sam jeden tylko jest (od słońca) nękany. Tym sposobem słońce uznałem za przyczynę tego zjawiska. Powodem jest ono także, mojém zdaniem, suszy w téj krainie, gdy dorównywa biegu swego; tym sposobem w wyższych okolicach Libyi nieustannie trwa lato. Gdyby się zaś odmieniło stanowisko pór i gdzie teraz na niebie Boreasz i Zima położone, tam było stanowisko Nota (południowo-zachodniego) wiatru i południa, gdzie zaś teraz Notos, tam stał Boreasz, gdyby to tak nastąpiło; wyparte przez zamieć zimową i Boreasza słońce z pośrodka nieba szłoby górą Europy jako teraz nad Libyą przechodzi, przechodząc zaś przez wszystką Europę mniemam, iżby to samo działało z Istrem co teraz z Nilem działa. Co do wyziewów zaś, że żadne nie występują z Nilu, takie jest moje zdanie, iże słuszną jest, że z miejsc bardzo ciepłych nie wychodzi para, ona bowiem tylko w stronach chłodnych tworzyć się lubi.
 To zatém niechaj tak będzie, jako i jest i było od początku; źródeł zaś Nilu ani z Aegypcian, ani z Libyjczyków, ani z Greków, z którymi rozmawiałem, żaden znać nie oświadczał się, wyjąwszy pisarza poświęconych skarbów Atheny w mieście Aegypskiém Sais. Ten przecież zdawał mi się żartować, twierdząc że je zna niewątpliwie. Powiadał przecież tak: iże są dwie góry z wybiegającemi ostroszczytami, pomiędzy Syeną miastem położone w Thebaidzie i Elefantiną, a nazywają się te góry jedna Krofis, druga Mofis; że tedy źródła Nilu będące niezmiernie głębokiemi wytryskują z pośrodka tych oto gór, a jedna połowa wody płynie ku Aegyptowi i wiatru północnemu, druga zaś połowa ku Aethiopii i wiatru południowo-zachodniemu. Jak