Strona:PL Hadaczek Kultura dorzecza Dniestru.pdf/17

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przed laty w Horodnicy[1], drugie Trembowli[2], trzecie w Podhajczykach Justynowych[3].
Grób odkopany w Horodnicy zawierał szkielet skierowany głową na południowy wschód, nogami na północny zachód(?), przy którym były następujące przedmioty: siwy dzbanek, takiż garnuszek, zielony puhar szklany, krążek od wrzeciona, szlifowane paciorki kornalinowe, pieścionek z drutu bronzowego, szpilka żelazna i dwie fibule bronzowe ze skrzydełkowemi pochewkami.
Cmentarzysko trembowelskie zostało przeważnie zniszczone. Groby szkieletowe w Podhajczykach miały zawierać naczynia i monety. Prawdopodobnem jest, że z tej epoki pochodzi także grób szkieletowy odkryty w Uwiśle[4], w którym znaleziono małe naczynie przy pomocy koła zrobione, naszyjnik z muszli, kła dzika i szczęki rybiej, ozdobną spinkę bronzową (sprzączkę od pasa), grzebien kościany i niezupełne wędzidło (!) końskie. Do tej grupy pomników należy niezawodnie kurhan w Hleszczawie[5], w którym ukazał się grób szkieletowy z ozdobnem naczyniem rzymskiem.
W tym rzędzie pomników znajdują wytłómaczenie liczne paciorki Muzeum im Dzieduszyckich, uzbierane przez p. Obremskiego na lanie dworskim „Debety“ koło Przewodowa (Tabl. XIII). Są one dla nas cenną wskazówką, że w tej miejscowości ukrywają się w ziemi ważne pomniki z epoki cesarstwa rzymskiego.
Wśród licznych egzemplarzy szklannych i kamiennych rozmaitych kolorów wyróżniają się perły kryształowe l. 7–18 (białe, szare, zielone i czerwone), znane nam dobrze z cmentarzyska psarkiego. Zielona perła l. 29 prążkowana przypomina znowu żywo perły cmentarzyska gackiego. Paciorki l. 19 i 29 wykonane z masy żółtej mają oczka niebieskie, ujęte w białe obwódki. Czarna perła dwustożkowa l. 30, tudzież fragmenty l. 27, 26 są ozdobione zygzakowatemi liniami malowanemi na biało, czerwono, żółto i zielono, jak u perły z Zalesia.
Zestawiony materyał kulturalny z Galicyi wschodniej wzrośnie bardzo, gdy weźniemy pod uwagę cały inwentarz przemysłowej osady odkrytej przez podpisanego koło Niesłuchowa w dorzeczu Bugu[6]. Należy ona do tej samej epoki jak świadczą fibuły, grzebyki kościane i wspaniałe fragmenty ceramiki siwej.

Dokładne studyum garncarstwa „Grabarki“ niesłuchowskiej rzuci niewątpliwie także światło na trudne zagadnienie dotyczące pierwotnych siedzib Słowian, gdyż w tem kole pojawiają się poraz

  1. Zbiór wiad. t. IV. str. 57, tabl. IIIc, t. VIII, str. 11.
  2. Materyały t. IV, str. 93.
  3. Materyały t. III, str. XII.
  4. Zbiór wiad. t. XV, str. 36.
  5. Materyały t. III, str. XII.
  6. Zob. Teka konserwatorska 1900, str. 48 n., 71 n.; Rocznik III. str. 1 n