pierwszy naczynia typu czysto słowiańskiego z grodziskową ornamentyką falistą użyte do konstrukcyi pieców garncarskich.
Oryginalna cywilizacya schwycona w tych pomnikach nad górnym Dniestrem i Bugiem w wiekach od I-V po Chrystusie rozpościera się dalej na Wschodzie, zapełniając większy obszar swem życiem.
Oto w dorzeczu średniego Dniestru odkrył Chwojko w latach 1899–1900 cmentarzyska[1], które ukazują nam taką sama kulturę i swym inwentarzem uzupełniają bardzo nasze spostrzeżenia.
Pierwszorzędne znaczenie posiada przedewszystkiem wielkie cmentarzysko (około 500 grobów) znalezione koło Czernichowa kijowskiego powiatu. Zawierało ono groby żarowe i szkieletowe. Szkielety w wyciągniętej pozycyi, leżały głowami na południe lub południowy zachód. Przy nieboszczykach umieszczone były naczynia z jadłem, jak wskazują zawarte w nich często kości baranów, raz prosiaka.
Cmentarzysko miało wybitny charakter pokojowy, gdyż przedmioty znalezione w grobach obejmują metalowe sprzączki od pasów, fibule, perły z naszyjników, kolczyki, kościane grzebienie, wieszadełka, ciężarki od wrzecion, nożyki i naczynia. Dwie rzymskie monety Faustyny młodszej i Gordiana[2] znalezione w grobach pozwalają odnieść nekropolę do II, III, a może nawet IV w. po Chrystusie.
Wspanialy jest materyał ceramiczny. Kształty naczyń reprezentowane w licznych typach (misy, talerze, puhary, kubki, dzbanki, flasze, amfory, trzyuszne kratery i proste garnki) i egzemplarzach mają zarysy jasno zakreślone, wzorowane częściowo na metalowych i szklanych okazach, jakie były w użyciu w okresie ces. rzymskiego w miastach nad morzem Czarnem. Panuje wśród nich podwójny wyrób. Jedne naczynia są siwe, kamionkowej zwartości, inne zaś czarne o lśniącej powierzchni. Jako ornamenty służą im reliewowe pręgi, jajowate wdolenia i geometryczne systemy linijek rytych lub gładzonych. Na szczególniejszą uwagę zasługują u niektórych dzbanków charakterystyczne ścięcia załamanego brzegu brzuśca geometrycznemi płaszczyznami[3] a ten motyw ornamentacyjny pozypomina żywo współczesne perły uformowane na kształt kryształów.
Podnieść należy, że prawie do wszystkich kształtów ceramicznych tego cmentarzyska dostarcza Grabarka niesłuchowska odpowiednie analogie w fragmentach większych lub miejszych tak w zakresie fabrykatu siwego, kamionkowego jak i czarnego o lśnią-
