Strona:PL Hadaczek Kultura dorzecza Dniestru.pdf/11

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

cko[1], Jasioniów[2], Smulno[3], Hłuboczek[4], Rakówkąt[5], Uwisła[6], Horodnica[7] etc. Analogia ta ma tem większe znaczenie, że obie grupy wykopalisk oddzielone są od siebie znacznym okresem czasu. Tam panowały jeszcze groby szkieletowe, lecz zwolna zaczynało wchodzić w życie ciałopalenie przejęte z zachodu. Zdaje się, że w II-ej połowie I-go tysiąclecia palenie zwłok rozpowszechniło się wszędzie nad górnym Dniestrem, pomimo w pływu obyczajów scytyjskich i utrzymało się jako panująca forma w pierwszych wiekach po Chrystusie.
Także użycie fibuł łączy kulturę lipicką z kulturą typu Czechy-Wysocko-Jasionów.
Nie bez znaczenia są zwierciadełka pojawiające się w urnach nekropoli lipickiej. Przypominają one nam zwierciadełka znajdywane w mogiłach typu scytyjskiego z wieków przedchrystusowych[8]. Wprawdzie obyczaj dawania zwierciadeł do grobów zmarłych jest pochodzenia greckiego, lecz rozpowszechnił on się bardzo także w świecie Scytów i ich bezpośrednich sąsiadów. W Galicyi ukazały się zwierciadła w mogiłach powiatu borszczowskiego[9].
Liczne więc nici łączą kulturę lipicką z kulturą, która w dorzeczu Dniestru panowała w wiekach przedchrystusowych. Ten związek wskazuje, że na tym obszarze od czasu upadku bujnej cywilizacyi „naczyń malowanych“, która znikła wskutek wielkich wędrówek ludów południowej i środkowej Europy, nie zaszły wybitne zmiany etniczne prócz zjawienia się w niektórych okolicach wpływu scytyjskiego począwszy od V I-go wieku przed Chr.
Obok cmentarzyska żarowego z Lipicy możnaby wymienić jeszcze cały szereg grobów urnowych, odkrytych we wschodniej Galicyi. Wszystkie pochodzą, mniej więcej, z tej samej epoki i wskazują, że palenie nieboszczyków przyjęło się istotnie wszędzie w dorzeczu Dniestru.

Są to groby rycerzy najczęściej samotne, o czem świadczy urna z bronią żelazną znaleziona na Horodyszczu koło Chocimierza[10], urna odkryta w mogile koło Kamionek Wielkich[11], inna wy-

  1. Zbiory p. Sali, właściciela Wysocka.
  2. I Wiadom. numizm.-arch. 1898, str. 467. Jahreshefte des österr. arch Inst.
  3. Przewodnik po muzeum im. Dzieduszyckich. Dział przedhistor. opisał Hadaczek 1907, str. 94.
  4. W zbiorach Akad. Umiej.
  5. Zbiór wiad. t. XV. tabl. II.
  6. Zbiór wiad. t. XV, tabl. III. str. 44.
  7. Wykopaliska w Muzeum im. Dzieduszyckich.
  8. Zob. Swiatowit t IV 19.
  9. Kłosy 1877 str 356.
  10. Hadaczek. Cmentarzysko ciałopalne str. 19.
  11. Przybysławski. Repertoryum t. VII.