i ważności. Gdy zatem druga część główna (kwestya prawna) w przedstawieniu Demostenesa jakoteż Eschinesa odgrywa tylko podrzędną rolę, dlatego mógł jej poświęcić mniejszy ustęp, a mimoto nie przestaje stanowić osobnego, głównego działu.
Pierwsza otóż główna część ma na celu omówienie życia i działalności mowcy, pośrednio wniosek Ktezyfonta, druga zaś sam wniosek Ktezyfonta ze względów prawnych. Mowca jednakowoż nie omawia w ten sposób, aby naprzód pierwszą, a potem drugą część lub odwrotnie przedstawił, lecz rozkłada pierwszą część na dwie części, pomiędzy które wkłada drugą część główną i w tem, co Fox z przyciskiem zaznacza, leży wielka tajemnica układu tej mowy.
W wzmiankowanych częściach pierwszego głównego działu roztrząsa Demostenes 4 okresy swej działalności politycznej z uwzględnieniem działalności Eschinesa a temi częściami są: §§. 18–52., 60–109., 139–159., 160–296.[1]. Jeśli zaś Petersen w omawianiu tychże przez mowcę dopatruje się pewnej niedokładności i nieścisłości w przedstawieniu, pochodzi to tylko z mylnego zapatrywania na rzecz i sposób obrony Demostenesa, który działalność swoją zamierzał przedstawić nie sposobem właściwym historykom, lecz sposobem mowcy, umiejącego podporządkować pierwiastek historyczny innemu celowi, wykazaną niesłuszność jednego zarzutu rozszerzyć na inne. Zresztą nie możemy utrzymywać, że Demostenes całkiem zaciera porządek chronologiczny, gdyż łatwo mogliśmy wykazać, że i temu względowi mowca stara się zadośćuczynić.
Demostenes po oznaczeniu dwóch głównych działów swej mowy musiał następnie rozważyć, w jakiem następstwie po sobie ma je omówić, co znowu zależało od tego, jakie znaczenie i moc każdy z nich posiadał. Silniejszą stroną Demostenesa t. z. κεφάλαιον ίσχυρόν było τό δίκαιον, słabszą zaś τό νόμινον, — a więc rzecz ma się zupełnie przeciwnie jak u Eschinesa. Dla Eschinesa zadanie było nader ułatwione, mógł bowiem rozpocząć częścią silniejszą, zakończyć zaś częścią słabszą, lecz nadającą się do patetycznego przedstawienia, w którem, jak wiemy, odznaczał się. Demostenes zaś obok κεφ. ίσχυρόν, jakiem dla niego było τό δίκαιον, posiadał drugie κεράλαιον t. j. część prawną, stanowiącą słabą stronę jego obrony. Jakżeż miał teraz postąpić? Trudność tę usuwa Demostenes po mistrzowsku, dzieląc κεφ. ίσχυρόν (t. j. τό δίκαιον) na 2 części, rozpoczynając i kończąc
- ↑ §§. nieobjęte powyższemi liczbami stanowią albo przejście z jednej części do drugiej lub są zakończeniem jednego działu a przygotowaniem następnego.
