Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T2.djvu/35

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tu. Zebrane osobno noszą nazwę Apostolikon, w słowiańskich zaś językach Apostoł (ob.).

Apostolskie miesiące. Tak nazywały się miesiące: Styczeń, Marzec, Maj, Lipiec, Wrzesień, Listopad, w które mianowanie na niższe osierocone urzędy duchowne w Niemczech, zastrzegł sobie papież, mocą konkordatu wiedeńskiego roku 1448.

Apostolskie stronnictwo, tak nazywali się fanatyczni absolutyści za czasów restauracyi w Hiszpanii. Wkrótce po rewolucyi 1819 r. powstała junta apostolska, której przywódzcy składali się głównie ze zbiegłych księży, a wojsko z kontrabandzistów i rozbójników. Junta ta z Portugalii otrzymywała broń i pieniądze, i z samym dworem hiszpańskim w tajemnych zostawała stosunkach, jakoż przynajmniej w Kastylii, Aragonii i prowincyjach baskijskich miała za sobą większość ludu, pragnącego swobody staro-hiszpańskiej, nie zaś liberalizmu francuzkiego. Stronnictwo, reprezentowane przez tę juntę, zwało się apostolskiem; żadnego nie mając udziału w rządzie, jedne ono tylko widziało przed sobą drogę: gwałtownego oporu. Już w 1822 r. stronnictwo to wystawiło formalna armiję, która jednak została pobitą, a wódz jej, Quesada, schronił się do Francyi; tak samo nie powiodło się powstanie czterech batalijonów gwardyi w Madrycie. W Walencyi na czele kontrrewolucyi stanął Elio, który jednak został pojmany i stracony. Lepiej za to regencyi apostolskiej udało się w Urgel, w górach katalońskich; w dniu 15 Sierpnia 1822 r. ukonstytuowała się Najwyższą Regencyją i otoczyła się Armiją Wiary. Członkami jej byli: Bessieres, Mata-Florida i Eroles. W miarę wzrastającej nadziei interwencyi francuzkiej, Apostolscy jęli się napaści; zostali jednak pobici, a sama Regencyja zmuszona uciec do Francyi, zebrała się dopiero znowu wraz z wtargnięciem Francuzów (1823 r.). W dniu 9 Kwietnia Eguia, Eroles, Calderon i Erro, rozwiązawszy dawniejszą regencyję, utworzyli tymczasową juntę rządową, która utrzymała się nawet obok ustanowionej przez Francuzów po zajęciu Madrytu regencyi urzędowej. Po przywróceniu króla, junta apostolska usiłowała głównie utrzymać woluntaryjuszów królewskich i tworzyła silną kamaryllę, na czele której stali: ojciec Cyryl, Eguia, Mata-Florida i Calderon. W 1825 r. Bessieres powstał zbrojno przeciw umiarkowanemu gabinetowi, Zea został ujęty i rozstrzelany. W następnym także roku miały miejsce różne w duchu tegoż stronnictwa powstania, w których odznaczył się mianowicie śmiały dowódzca Gueryllasów, ksiądz Merino. W 1827 r. Apostolscy sprowadzili powstanie w Katalonii, które aż król sam uśmierzył; kiedy zaś wraz z urodzeniem infantki (1830 r.), dzisiejszej królowej Izabelli, kwestyja polityczna przemieniła się w kwestyję sukcessyi, stronnictwo Apostolskie również przeszło na tak zwane karlistowskie.

Apostolstwo; grecki wyraz: Apostolos, oznacza po polsku: posłaniec, apostolstwo znaczy więc to samo, co u nas: posłannictwo lub po łacinie: missio. Teologija używa szczególniej tego wyrazu, do oznaczenia kapłanów wysłanników do rozszerzania Wiary świętej miedzy narody niewierne, mianowicie w bałwochwalstwie jeszcze pogrążone. X. V. S.

Apostoł. Wyraz ten w Kościele Chrystusowym wiele oznaczający, przedstawia nam najprzód dwunastu towarzyszy Zbawiciela Pana, od niego wybranych i na cały świat do nawrócenia wszystkich narodów rozesłanych. Powtóre, zaś tych, których pracą i narażeniem się całe narody do religii Chrystusa włączonemi zostały. I tak np.: śś. Cyryl i Metody zwani są Apostołami Słowian, św. Bonifacy, Apostołem Niemiec i t. d. X. V. S. — Jezus Chrystus wybrał dwunastu apostołów do opowiadania jego nauki i założenia jego Kościoła. Byli nimi: Symon Piotr,