Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T2.djvu/34

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

siadający skład nauki, natchnień, obietnic apostołów, oraz, że bierze początek od ś. Piotra, pierwszego z apostołów (ob. Apostoł).

Apostolski symbol. Jest to skład czyli wyznanie wiary, które wszyscy chrześcijanie w codziennym powtarzamy pacierzu, a które poczyna się od słów: „Wierzę w Boga Ojca“i t. d. To wyznanie czyli symbol, ułożone jest przez apostołów i podane potomności ustną nauka czyli tradycyją, utrzymuje się nieustannie w gronie wiernych Chrystusowych. X. V. S.

Apostolskie błogosławieństwo. Ponieważ papieże, jako następcy ś. Piotra apostoła, odziedziczyli jego władzę, a zatem i błogosławieństwo udzielane przez nich wiernym, nosi imię Apostolskiego błogosławieństwa.

Apostolskie Dzieje czyli Akta apostołów. Jest to dzieło ś. Łukasza Ewangelisty, do zbioru ksiąg świętych Nowego Zakonu wliczone, a zawierające najważniejsze zdarzenia początkowego rozkrzewiania religii Chrystusa, naprzód między Żydami, a potem między poganami. Szczególniej zaś zajmuje się pracami apostolskiemi ś. Pawła. X. V. S. — Niewiadomo z dokładnością kiedy mianowicie ś. Łukasz pisał Dzieje Apostolskie; to wszakże pewna, że już po swojej Ewangelii, i po pierwszej podróży ś. Pawła do Rzymu, r. 62 lub 63, albowiem wspomina o tej podróży. Pisał je po grecku: mając głównie na celu podać prawdziwą historyję apostołów przeciw fałszywym, które upowszechniać się wówczas zaczynały. Najdawniejszym z takich apokryfów jest tak nazwane: Praedicatio Petri, które stało się źródłem literatury pseudo-klementyńskiej, sięga r. 150 ery chrześcijańskiej, i wielką miało wziętość u Manichejczyków. O aktach Pawła wspomina Orygenes; o Aktach Pawła i Tekli, Tertullijan i ś. Hieronim; o Aktach Andrzeja i Jana Euzebijusza. S. Tomasz, Maciej apostoł i ś. Filip uważani byli także za autorów Dziejów Apostolskich. W wieku V, zwłaszcza w Kościele greckim, namnożyło się wiele apokryfów tego rodzaju. Historia certaminis Apostolorum, wzięła początek w IX wieku, i w dziesięciu księgach, obejmuje obszerne dzieje wszystkich apostołów. Wolfgang Lazius wydał ją w Bazylei r. 1552, podług rękopisu znalezionego w klasztorze w Karyntyi. Mniemany autor, Abdyjas, powiada, że był spółczesnym Chrystusa i apostołów, i że ci poświęcili go na biskupa Babilonu. Oryginał miał być pisany po hebrajsku i przełożony na grecki przez ucznia jego Eutropijusza, a z greckiego na łaciński przez sławnego chronografa Julijusza Afrykaua. Lazius i teolog paryzki Faber, bronili autentyczności tej księgi; cenzura zaś Pawła IV papieża i krytyka uczonych Baronijusza, Bellarmina, Tillemonta, Alesandra Natalisa, dowiodły, że jest apokryfem. L. R.

Apostolskie Kanony ob. Kanony Apostolskie.

Apostolskie Konstytucyje, ob. Konstytucyje Apostolskie.

Apostolskie Kościoły. Tak się nazywały w pierwszych wiekach chrześcijaństwa Kościoły, założone przez Apostołów, jako to: w Rzymie, Alexandryi, Antyjochii, Jeruzalem i biskupi ich nosili nazwisko Apostolskich. Później inne Kościoły przybrały to imię, z powodu zgodności ich nauki z zasadami Kościołów, założonych przez apostołów. We Francyi do VII wieku, nazywano wszystkich w ogólności biskupów Apostolskimi; od tego zaś czasu tytuł ten służyć zaczął wyłącznie biskupowi rzymskiemu, to jest Papieżowi, i dla tego mówi się: Stolica Apostolska, Brewe Apostolskie, Nuncyjusz Apostolski i t. p.

Apostolskie listy. Tak nazywają się listy apostołów ś. Pawła (czternaście): do Rzymian, do Koryntyjan (dwa), do Galatów, do Efezów, do Filipensów, do Kolossan, do Tessalonów (dwa), do Tymoteusza (dwa), do Tytusa, do Filemona, do Żydów, albo Hebreów; listy powszechne ś. Jakóba, ś. Piotra (dwa), ś. Jana (trzy), Judy. Listy te wchodzą w skład ksiąg kanonicznych Nowego Testamen-