Andrzej jego brat, Jakób, syn Zebedeusza, Jan, jego brat, Filip, Bartłomiej, Tomasz, Mateusz, celnik, Jakób, syn Alfeusza, Thdeusz, Symon Chananejczyk i Judasz Iskaryjota. W miejsce ostatniego, losem powołany został później Maciej. Paweł szczególnie wezwany został na apostoła narodów, to jest pogan (Rzym. 11, 13). Byli naprzód posłani do Żydów, a ich posłannictwo rozszerzyło się do wszystkich narodów, po Wniebowstąpieniu Jezusa Chrystusa. Duch święty, który już był ich natchnął i przemawiał w nich, napełnił ich wszystkiemi darami swemi, w dzień Zielonych Świątek, według danej im obietnicy. Otrzymali wtedy moc związywania i rozwiązywania. Opuściwszy wszystko swoje i poszedłszy za Chrystusem, spełniali swe posłannictwo czyniąc cuda, wyganiając czartów, uzdrawiając chorych, wskrzeszając umarłych. Nazwisko apostołów często zastępują inne wyrażenia, objaśniające znaczenie pierwszego. Apostołowie mianowani są w Piśmie świętem: „Poselstwo sprawującymi miasto Chrystusa, szafarzami tajemnic Bożych, sługami Bożymi, sługami, uczniami Chrystusa, przyjaciółmi, domownikami Boga, świadkami Chrystusa i t. d.“ Jednem z najwybitniejszych ich nazwisk jest: „rybitwowie ludzi.“ Dla skuteczności swego posłannictwa, Apostołowie zwani są: „solą ziemi, światłością świata.“ Łagodność i pokora, czystość i prostota serca, które im dawały pojęcie Chrystusa i jego dzieł, a razem wywyższały ich nad mędrców i uczonych spółczesnych, są powodem, że ich nazywano „gołębiami i owcami.“ Wierność i miłość, z jakiemi poświęcali się dla zbawienia ludzi, czyniły ich podobnymi do „matek, ogrzewających syny swoje,“ a przez wiarę niezachwianą byli „filarami Kościoła.“ Nietylko apostołowie składali, pod widzialną głową swoją Chrystusem, pierwszy Kościół; ale szczególnem ich posłannictwem było rozszerzenie Kościoła po wszystkiej ziemi, byli więc pierwszemi narzędziami pierwiastku boskiego, który zakładał i utrzymywał Kościół. Chrystus chciał aby byli dla świata całego, w jego imieniu i w miejscu jego tem, czem byli dla pierwotnego Kościoła, to jest wiecznymi pośrednikami jego nauki, w osobie ich następców, przekazywanej drogą podania czyli tradycyi. Apostołowie własnemi oczyma widzieli chwałę Pana, jak się wyraża jeden z nich: „To było od początku, cośmy słyszeli, cośmy widzieli oczyma naszemi, cośmy oglądali, i ręce nasze dotykały o Słowie żywota i żywot oznajmiony jest; i widzieliśmy i świadczymy i opowiadamy wam żywot wieczny, który był u Ojca i zjawił się nam. Cośmy widzieli i słyszeli, wam opowiadamy, abyście i wy towarzystwo mieli z nami: a towarzystwo nasze było z Ojcem i z Synem Jego Jezusem Chrystusem.“ (I List ś. Jana, 1, 2—4). Z tego powodu wszyscy, jako chrześcijanie, jesteśmy „wybudowani na fundamencie apostołów“ (Efez., 2, 20) i prawdziwy Kościół chrześcijański jest koniecznie Kościołem apostolskim. Apostolstwo jest jedném z czterech głównych znamion Kościoła chrześcijańskiego. L. R.
Apostoł. Tak się nazywa w Kościele Wschodnim księga, obejmująca Dzieje Apostolskie, 14 listów ś. Pawła apostoła, tudzież 7 listów śś. Piotra, Jakóba, Jana i Judy. Niekiedy same epistoły wyjęte z powyższych pism apostolskich, nazywają się Apostołem. Święty Grzegorz w swoim Sakramentarzu wyraża się: Deinde sequitur Apostulus „potém następuje Apostoł,“ to jest, wyjątek z listów świętego Pawła, apostoła narodów. Ś. Justyn męczennik, pisarz drugiego wieku ery chrześcijańskiej, świadczy, że w dni niedzielne, na zgromadzeniach wiernych, czytano listy apostolskie i księgi proroków. Doktór Franciszek Skoryna, rodem z Połocka, były uczeń akademii krakowskiej, przetłómaczył podług łacińskiej wulgaty ś. Hieronima, na język białoruski, Dzieje i listy apostolskie pod tytułem: Diejanija i poslanija apostolskaja zowiemaja Apostoł, drukowane r. 1525, w Wilnie, w domu Jakóba Babicza, burmistrza wileńskiego. Jest
