Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/993

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

palniach srebra w Wolfach w Badeńskiém, w Andreasbergu na Harcu i Guadalcanel w Hiszpanii. Uważa się za jedną z najbogatszych rud srebrnych. K. J.

Antymonit ob. Antymonowy błyszcz.

Antymonowa blenda (Antymon czerwony, Kermes mineralny). Minerał ten występuje w igiełkach krystalicznych i massach igiełkowatych skupionych w pączki i gwiazdki, barwy czerwonej. Postać pierwotna słup rombowy ukośny. Połysk metaliczny, nieco dyjamentowy, przeświecający. Twardość gipsu. C. g. 4,5—4,6; pod dmuchawką całkowicie się topi, zamieniając na białe dymy tlenku antymonu. Wedle H. Rose jest to związek jednego równoważnika kwasu antymonowego z dwoma równoważnikami siarku antymonowego, wzoru SbO3+2SbS3. Znajduje się w Braunsdorff, Przibramie, Allemont. K. J.

Antymonowa ochra. Na powierzchni antynwnitu, czyli siarku antymonu często spostrzegać się daje materyja ziemista, biało-żółtawa, miękka, nietopliwa pod dmuchawką. Berzelius podaje ją za kwas antymonowy z pewną ilością wody, a wzór jej oznacza: Sb2O4+XAq. Pochodzi z Drannsdorff, Wolfsber na Harcu, Magurku w Węgrzech. P. Angel Valejo przedstawił szkole górniczej paryzkiej, z Solacio w prowincyi Zamora, w Hiszpanii, kilka okazów innej odmiany kwasu antymonowego, która jakkolwiek prawdopodobnie powstała przez rozkład siarku antymonu, posiada jednak cechy odmienne od wyżéj wskazanych. Odmiana ta przedstawia się pod postacią mass stałych jasno-żółtawej barwy, twardszych jak węglan wapna; kruszących się pod nożem. Przypuszczają, że odmiana ta jest kwasem antymonowym bezwodnym. K. J.

Antymonowa ruda miedziana (Antimonkupferglanz, Wölchit, Haidinger). Rzadki ten minerał znaleziony w Wölch blizko St. Gertrand w Karyntyi, jest siarko-antymonianem ołowiu i miedzi, wzoru wedle Schröttera: S3Sb . 4SCu + S3As . 2S=Pb. Znajduje się w krótkich slupach Rombowych, ciemno-ołowianej barwy; twardość — 3,0. C. g. 5,7—5,8. K. J.

Antymonowe kwiaty (Valentinit, Antymon biały, Senarmonit). Kwas antymonowy dawniej należał do rzadkości mineralogicznych. Pochodził z Czech, Saxonii, Węgier, Badeńskiego, Nassauskiego i Delfinatu; wszędzie jednak znajdował się w małych ilościach i jako produkt przypadkowy przy siarku antymonu, blendzie i galenie. Od kilku lat przeciwnie, znaczne ilości tego minerału przychodzą do Marsylii z prowincyi Konstantyny w Afryce, gdzie go otrzymują w kopalni Sensa, blisko źródeł Ain-el-Belbruch, jako rudę antymonową czystą, bogatą, łatwo obrabiać się dającą. W Algiery i minerał ten przedstawia się pod dwiema postaciami, w ośmiościanach foremnych i w massach włóknistych, złożonych z igiełek rombowych prostych, jest to więc ciało jednokształtne z kwasem arsenowym. Odmiana ośmiościenna, nazwana przez Dana Senarmoni-tem, na cześć Sénarmonfa, który ją pierwszy oznaczył, przedstawia się w dosyć wielkich kryształach, pokrytych często białą i żółtawą massą, powstałą ze zmiany kryształów. Odłam ich nierówny, czasami blaszkowy, żywiczny i dyjamentowy, bez barwy, przezroczysty i przeświecający. Kryształy te są miękkie jak gips i bardzo kruche. C. g. 5,3. Odmiana włóknista znajduje się w postaci mass igiełkowatych, włóknistych, barwy na powierzchni jasno-żółtej, pochodzącej jak się zdaje, od kwasu antymonowego. Oprócz powyżej wzmiankowanej miejscowości, odmiana ta znajduje się jeszcze i w Przibram, w Czechach, i nazwaną została przez Haidingera Valentinitem. Obiedwie odmiany mają skład chemiczny — SbO3. K. J.

Antymonowy błyszcz (Antymonglanz). Minerał ten jest siarkiem antymonowym = SbS3 i główną rudą, z której antymon się wytapia. Posiada zawsze