Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/986

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wojny Antyjocha, Annibal połączył się z jego sprawą, lecz gdy Antyjoch nie chciał usłuchać rad i planu wodza kartagińskiego, pobity został w Grecyi na morzu i pod Termopilami, później w samej już Azyi Mniej. pod Magnezyją, skutkiem czego zawarł haniebny pokój, zobowiązał siępłacić Rzymianom daninę i odstąpił im całą Azyję aż do Tauru. Antyjoch został zabity przez mieszkańców miasta Zuzyjany (r. 187 przed Chr.), gdzie właśnie chciał zrabować świątynię Jowisza Belusa. Na przydomek Wielkiego zasłużył nietyle swemi zwycięztwy, ile sprawiedliwością i łagodnością. — Antyjoch Epifan, następca Seleukusa Filopatora, syna Antyjocha Wielkiego, wstąpił na tron r. 175, zajął Egipt, lecz przez Rzymian zmuszony był do odwrotu; tłumiąc bunt Izraelitów wszedł do Jerozolimy i w pień wyciął 80, 000 mieszkańców tego miasta, miedzy innemi starca Eleazara i siedmiu Makabeuszów. — Antyjoch Sydetes (myśliwy), syn Demetryjusza Sotera, wstąpił na tron r. 139 przed Chr. po wypędzeniu z Syryi przywłaszczyciela Tryfona, na nowo podbił Żydów, odniósł kilka zwycięztw nad królem Partów Fraatesem i opanował Babilon; w końcu sam zginął r. 130. — Antyjoch Grypus, tak przezwany dla orlego nosa, syn Demetryjusza Nikanora i Kleopatry, wstąpił na tron r. 123 przed J. Chr., ze szkodą starszych braci wyniesiony przez swoją matkę, której jednak wkrótce usiłował zrzucić z siebie opiekę, za co przez nią został otruty. — Antyjoch z Cyzyku, brat poprzedzającego, z którym jakiś czas wspólnie, po nim zaś sam jeden panował; tonął w rozwiązłości i zbytkach, w końcu zagrożony przez swego siostrzeńca Seleuka. sam sobie życie odebrał. Słynął znajomością mechaniki i sztuk pięknych. — Antyjoch Azyjatycki, syn Antyjocha Euzebijusza (93 do 91 przed Ch.), ostatni król syryjski, panował do r. 65; pozbawiony został kraju przez Pompejusza, który Syryję zamienił na prowincyję rzymską.

Antyjochija, nazwisko kilku słynnych miast w starożytności. — Antyjochija w Pizydyi na granicy Frygii, w dzisiejszej prowincyi Karaman, należącej do Azyi Mniejszej, została założoną przez Antyjocha I. Za panowania Rzymian oddana zarządowi najprzód Eumenesa z Pergamu, później Amyntasa z Pamfilii, była po śmierci tego ostatniego stolicą rządu prokonsularnego. Sławę swą winna Antyjochija apostołom Pawłowi i Barnabaszowi, którzy tu pierwsi poganom głosili naukę Ewangelii. Arundell, kapelan konsulatu brytańskiego w Smyrnie, poszukiwał r. 1833 ruin tego miasta w Azyi Mniejszej i znalazł je niedaleko miasta Jalowacz. Zawierają one mnóstwo dobrze przechowanych rzeźb i napisów, szczątki świątyni Bachusa, teatru, wodociągu, wielkiego portyku i dwóch kościołów chrześcijańskich. Odkrycie to potwierdza w zupełności podania Strabona i przypuszczenia Peutinger a, obalając zarazem mniemanie jakoby Antyjochija wznosiła się na miejscu dzisiejszego miasta Akszer. — Antyjochija w Syryi, założona przez Seleuka Nikatora, leżała w pięknej i żyznej okolicy nad rzeką Orontes, w dzisiejszym ejalecie Aleppo, na zachód od teraźniejszej Antyjochii czyli Antakii, liczącej obecnie 10 — 12, 000 mieszkańców. Kolosalne zwaliska zbudowanej przez Krzyżowców warowni, imponujący przedstawiają widok. W głębokiej fossie ciągnącej się od miasta ku fortecy, znajduje się mnóstwo stucznie wydrążonych jaskiń, z których każda opatrzoną jest w drzwi i okienka i które, jak się zdaje, musiały kiedyś służyć za więzienia lub za schronienie podczas oblężeń. W pobliżu tych mieszkań podziemnych prowadzi przez wąwóz most ciosowy na kilku arkadach. Antyjochija była kiedyś stolicą Seleucydów, później zaś została siedzibą namiestnika rzymskiego i patryjarchy chrześcijańskiego w Azyi Mniejszej. Po zajęciu miasta przez Krzyżowców r. 1097 przeszła jako księztwo oddzielne, pod władzę książąt Tarentu, lecz r. 1269 zo-