Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/962

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Antolaże (Entoilage) gatunek koronek lnianych lub pokrzywkowych, któremi się obszywają suknie i inne stroje kobiece, (ob. Koronki).

Antologija (z greckiego: anthos, kwiat i leyein, zbierać), w ogóle wybór znakomitych formą i treścią utworów poezyi i prozy z jakiej literatury, po polsku: Wybór Poezyi, Wypisy i t. d. Prawie wszystkie europejskie piśmiennictwa mają po kilka takich Antologij. Ze starożytnych najsławniejsze są: Anthologia Graeca, ułożona w X wieku przez Konstantyna Cefalas w Konstantynopolu, obejmująca wszystkie dawniejsze w podobnym rodzaju prace Meleagra (roku 60 przed J. Chr.), Filipa z Tessaloniki, Dyjogenijana z Heraklei i Stratona z Sardes. Rękopism Cefalasa, który przez długi czas znany był tylko z dokonanego w XIV wieku wyciągu mnicha Maxyma Paludy, wydali na nowo Brunck i Jacobs (1776 i 1813). Anthologia Latina, wydana przez Piotra Burmann (Amsterdam, 1759), niezmiernie dokładna, obejmuje okres 1260 lat, niesłychanie ważném jest źródłem do nauki filologii starożytnej. Liczne także Antologije posiadają literatury wschodnie, mianowicie: hebrajska, arabska, perska i turecka. O Antologijach polskich ob. Wypisy.

Antommarchi (Francesco) lekarz Napoleona na wyspie S. Heleny, rodem z wyspy Korsyki, od 1812 roku był prosektorem szpitala Santa Maria we Florencyi; w 1819 roku, w skutek namowy pani Letycyi Bonaparte, matki cesarza, udał się na wyspę S. Heleny, dla udzielenia mu pomocy lekarskiej. Napoleon z początku przyjmował go z niedowierzaniem, później jednak oddał mu całe swoje zaufanie. Po śmierci cesarza, który mu testamentem zapisał 100, 000 franków, Antommarchi udał się do Paryża, gdzie napisał powszechnie znane dzieło p. t.: Les derniers moments de Napoleon (2 tomy; Paryż, 1825). Oprócz tego wydał jeszcze: Prodromo della grandę anatomia (Florencyja, 1819) i Planches anatomiques du corps humain (Paryż, 1823 — 26). W 1831 roku. Antommarchi przybył do Warszawy, gdzie przyjęty z zapałem, otrzymał nadzór naczelny nad szpitalami wojskowemi; później udał się do Indyj Zachodnich i w 1838 roku umarł na wyspie Kubie. Był to człowiek skromności wielkiej i sumiennej nauki; największym jego skarbem była maska pośmiertna, którą osobiście zdjął z twarzy Napoleona.

Anton (Karol Gottlob), uczony historyk słowiański, urodził się w r. 1761 w Laubau w Łużycach Górnych, po ukończeniu nauk uniwersyteckich został adwokatem w Zgorzelcu (Görlitz), następnie różne tu urzędy miejskie sprawował, i umarł w temże mieście roku 1818. Wyłącznie zajmował się historyją, oraz nauką gospodarstwa wiejskiego, i w tych przedmiotach kilka szacownych ksiąg wydał: ważne dla początków dziejów narodu naszego jest jego dzieło: „Erstlinge eines Versuchs uber der alten Slawen Ursprung: Lipsk, 2 tomy (1783 — 1789) w 8ce. Biblijotekę swą i rękopisma zapisał towarzystwu naukowemu Górno-Łużyckiemu, pomiędzy rękopismami które zostawił, znajduje się słownik języka Wendów. Z dzieła jego ogłoszonego drukiem o dawnych Słowianach, korzystali nasi badacze Surowiecki i Rakowiecki.

Antonelli (Jakób), kardynał dyjakon, sekretarz stanu papiezki, urodz. 1806 r. w Sonnino przy Terracina, pochodzi z rodziny wielce osławionej, której kilku członków upamiętniło się nienajzaszczytniej wszeregach bandytów włoskich. Następnie wzięty na opiekę przezpewnego prałata i wychowany w wielkiém seminaryjum rzymskiém, został przez Grzegorza XVI wyniesiony na godność prałata i mianowany assessorem najwyższego sądu kryminalnego, później zaś delegatem w Orvieto, Viterbo i Macerata. Niedługo po wstąpieniu na tron Piusa IX, Antonelli został kardynałem, po czém nowy papież mianował go podsekretarzem