Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/817

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

gijno-Moralnym drukowanych. Są też inne podania, te niby ten Angelottus za-łożył oraz r. 966 szkołę przy katedrze płockiej, że tę szkołę sześciu następnych po Angelottusie biskupów gorliwie wspierało. Bajkę tę powtórzył nawet Wiszniewski w Hist. Lit. Pol. IV, 222. Krytyka historyczna jednak i Angellota i trzech następnych biskupów odrzuca, to jest Marcyjalisa, Marcina i Albina (ob. Biskupstwo Płockie. Jul. B.

Angelus ob. Anioł Pański.

Angelus, Anioł, biskup Sabiny w państwie Kościelnym, legat stolicy apostolskiej w Czechach, oraz w prowincyjach rygskiej i gnieźnieńskiej, ur. 1264 r., kiedy jednak przyjechał do Polski, kiedy ją opuścił? niewiadomo. W naszych źródłach znajdujemy tylko fakt, że bawiąc się w Elblągu, zatwierdził w Styczniu (sexto cal. februarii) 1264 roku, erekcyją katedry i kapituły warmińskiej wydaną w r. 1260, to jest przed czterema laty przez Anzelma (ob.) biskupa miejscowego. Przywilej Anioła podpisali obecni także podówczas w Elblągu „Albertus de insulo“ i Fryderyk biskup chełmiński. Przywilej ten drukowany w urzędowém dziełku: Jura reverendissimi capituli varmiensis circa electionem episcopi, na str. 25—7. Jul. B.

Angelus (Krzysztof), właściwie zwał się Engel uczony Prusak; odbywając kilka kroć w czasie panowania Zygmunta III króla polskiego, urzędowe i prywatne podróże do Rossyi, starał się dobrze kraj ten i jego mieszkańców poznać i opisać w dziełach następujących po łacinie wydanych, które były tłómaczonemi i na język niemiecki: 1) Euchiridion de statu religionis Russicae Christophori Angeli, Gdańsk, 1595 r. 2) Moscovia, hoc est, commentarius de origine, situ, regionibus, ac republica etc. Gdańsk, 1613 r. K. Wł. W.

Angelus Silesius, właściwie Jan Schaeffer, znakomity poeta duchowny niemiecki, urodził się r. 1624, we Wrocławiu. Był lekarzem nadwornym książęcia Wirtemberg-Oels; w r. 1653 przeszedł na wiarę katolicką, został kapłanem i radcą biskupa wrocławskiego, umarł tamże w klaszrorze 1677 r. Skłonny od młodości do mistycyzmu, przez czytanie dzieł Taulera, Jakóba Bohme i innych, został mistykiem, co się najsilniej w jego pieśniach nabożnych wydaje, które dotąd w Niemczech mają wziętość. Od czasu przejścia na łono kościoła katolickiego, pisał dzieła treści polemicznej. Jego Cherubinischer Wandersmann (Glatz 1674 r.) przez wiek cały był ulubioną książką do nabożeństwa. Inne jego dzieła są: Geistliche Hirtenlieder, Betrubte Psyche i Die Köstliche evangelische perle. Zbiór jego przypowiuści wierszem: Poetische Spruche wydał nowo: Varnhagen von der Ense w Berlinie 1826 r.

Angerapp, rzeczka w Prussach wschodnich, w regencyi Gumbińskiej. Wypływa z jeziora Mauer pod miasteczkiem Angerburg; płynie koło Darkehnen (Darkiany) i przy Insterburgu łącząc się z rzeczką Inster, tworzy rzekę Pregel.

Angerboda, w mitologii skandynawskiej, małżonka złego Loka, jedna z najszkaradniejszych Jotunek, czyli olbrzymek normandzkich, znaczyć ma posłannicę nieszczęścia. Gorsza bez miary od męża, tchnęła w niego nienawiść ku Azom i namówiła go do zagłady Baldura. Poszła za Lokiem do Isjothejmu li dla tego, ażeby podsycać i utrzymywać w nim złość przeciwko Azom. Córka jej Hela, była potworem do matki podobnym.

Angerburg (Wengoborg), miasto pruskie (dziś powiat w obwodzie Gumbiń-skim) nad jeziorem Maursee, z którego rzeka Angerap bierze swój początek, Buesching w swojej geografii twierdzi, iż miasteczko to powstało ze wsi Neuendorf r. 1571. Zdaje się jednakowoż, iż dawniejszem być mogło; albowiem Miechowita wspomina już pod rokiem 1365, iż Kiejstut uczyniwszy napad na Prussy,