Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/806

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

łzowego. Rélation d’une énorme tumeur occupant toute l’etendue du ventre d’un homme cru hydropique, et remplie de plus de 7000 corps étrangers. Paryż 1722.

Anelektryczne ciało. Wszystkie ciała które przez tarcie wywiązują elektryczność, i z łatwością zatrzymują takową na swojej powierzchni, nazywają się: idiolektrycznemi czyli złemi przewodnikami elektryczności; ciała zaś takie jak metale, woda i wszystkie ciała wilgotne są dobremi przewodnikami i nazywają się anelektrycznemi.

Anelli, poeta włoski, ur. 1761 w Desanzano, w 20 roku życia został tamże professorem literatury łacińskiej i włoskiej, W r. 1793 udał się do Padwy na wydział prawny; podczas pierwszego wtargnięcia Francuzów do Włoch rządowi weneckiemu znaczne oddawał przysługi, później został sekretarzem generała Augereau, a w 1797 kommisarzem przy zarządzie departamentu Monaco. Oburzony uciskiem, pod jakim Francuzi trzymali jego ojczyznę, zażądał uwolnienia i znów poświęcił się naukom, którym służył z powodzeniem od r. 1802, jako professor wymowy i historyi w Brescia, następnie od r. 1809 w szkole prawa w Medyjolanie; Aneili um. 1820 r. Z dzieł jego ważniejsze są: Odae et Elegiae (Werona, 1780); L’Argene, novella morale in ottaoa rima (Wenecyja, 1793); Le Cronache di Pindo (Medyjolan, 1811), dowcipna charakterystyka dawniejszych i nowszych, zwłaszcza włoskich autorów; kilka oper komicznych i przeszło 30 innych sztuk dramatycznych, po większej części pełnych satyry i dowcipu.

Anemija, niedokrewność, bezkrwistość. Anaemia (z greckiego: a, bez; haimos, krew). Wyraz lekarski na oznaczenie stanu przeciwnego Plelorze, nie polega zaś jak nazwa wyraża na absolutném zmniejszeniu massy krwi, lecz tylko na zmniejszeniu ilości kulek tego płynu. Według Andrala i Gavarreta normalna średnia ilość kulek jest 127 na 1000. Większy lub mniejszy ubytek kulek krwi, nie stanowi zaraz choroby, liczba jednak 80 jest granicą, od której stan wadliwy krwi zaczyna być chorobliwym, a liczba 50 stanowi zwykle rozwiniętą błędnicę. Ilość wody krwi powiększa się w stosunku zmniejszania się kulek tejże, inne zaś części składowe pozostają w stosunku od 75 do 31. Zjawiskami Anemii są osłabienie i bladość ogólna; leczy się żelazem, lekami gorzkiemi i pożywieniem w pierwiastki zwierzęce obfitującem. Anemija, czyli choroba górników panuje czasami epidemicznie, i tak: w roku 1777 i od 1785 do 1791 panowała w Schemnitz w Węgrzech, a w roku 1803 w Anzim de Frasnes i Vieux Condé, blizko Valenciennes. Przymiotami jej, osłabienie ogólne, bicie serca, kolki i wzdęcie żywota, wypróżninianie zielone, czarne, twarz nabrzmiewa, wychudnienie, biegunka i śmierć, żelażo najwięcej było pomocném; dla tego też używanie wód mineralnych żelazistych, bardzo pomocném bywa w tej chorobie. Xaw. R.

Anemokord (z greckiego: anemos, wiatr; chorde, struna; po włosku: Animo-Corde), instrument muzyczny klawiszowy o pięciu pełnych oktawach, 7 stóp długi i 4 stopy wysoki, wynaleziony 1789 r. w Paryżu, przez Wirtembergczyka Jana Schnell. Wewnątrz tego instrumentu znajdują się liczne rurki mosiężne czyli kanały powietrzne, połączone z dwoma miechami, z których wiatr przez nie przechodzi na struny. Ton powstaje przez przyciśnięcie klawiszów, skutkiem czego otwierające się u końców owych rurek klapy, przepuszczają wiatr z miechów i wprawiają struny w drżenie. — Anemokord kwalifikuje się szczególnie do odegrania na nim kompozycyj powolnych i nieczystych, jakoteż do towarzyszenia śpiewom.