potém już nie dała. W pałacu Pilti w Florencyi znajduje się portret tego godnego pamięci męża, którego życie przez professora Burgraeve historycznie opisaném zostało. (Etudes sur Andre Vesal. Gand 1851). Gabryjel Fallopia, szlachcic modeński, urodzony w roku 1523, zmarły w roku 1562, uczeń i następca Vesaliusza, pracował w duchu swego nauczyciela, którego pod względem dokładności jeszcze przewyższył, i zasłużył sobie przez swoje Observationes anatomicae, Venetiis 1561, na imię wielkiego i dokładnego anatoma, które jednakże przez to skaził, że w Pizie użył przestępców na śmierć skazanych do wykonywania na nich swych doświadczeń, tyczących się sposobu działania trucizn (dux enim corpora justiliae tradenda anatomicis exhibebat; ut morte, qua ipsis videbatur, interficerentur. De compos. medicam. cap. 8). Bartłomiej Eustachijusz, urodzony niewiadomo w którym roku, zmarły w roku 1574, nieubłagany i uczony przeciwnik Vesaliusza, jak to udowadniają jego Opuscula anatomica, Venetiis 1564. Jego Tabulae anatornicae, nad któremi pracując umarł, zostawały w ukryciu przez lat 150, i były uważane za zaginione, dopóki nieznaleziono w Rzymie miedzianych płyt, na których były wyryte, i takowe przez papieża Klemensa XI darowane zostały lekarzowi nadwornemu, Janowi Maryi Lancisi, który sam będąc anatomem, w roku 1711 wydał je, i należący do nich tekst napisał. Są one tak kompletne, że wielki Albin w środku zeszłego wieku, jeszcze podług nich nauczał. Łatwem jest do pojęcia, że w owym czasie, w którym wskrzeszona do nowego życia nauka była coraz dokładniejsza i staranniej pielęgnowana, wielkie odkrycia należały do dziennego porządku, i ktokolwiek się nią nieco ściślej zajmował, mógł być pewnym, że imię swe uwieczni jakiemś odkryciem. Tak zwana szkoła włoska obfituje w mężów, z których każdy przyłożył swą cegiełkę do prędkiego wzniesienia przybytku nauce. Że przecież oni tylko w grubszy materyjał wnikali, a o subtelniejszych poszukiwaniach jeszcze myśleć nie mogli, to da się wyrozumieć z samej natury rzeczy, oraz z stopniowego postępu, jaki każda umiejętność ludzka musi przechodzić. Historyja wymienia następne znakomitsze imiona. Fabricyjusza ab Aquapendente, professora w Padwie (1537 — 1619); Konstantego Varolego, professora w Bolonii (1543 — 1675) i następcę tegoż Cezara Arautego, zmarłego roku 1589: Volchera Koytera, fizyka miasta Norymbergi (1534 — 1600; Kaspra Bauhina, professora w Bazylei (15601624) i Julijusza Casserijusza, professora w Padwie, (żyjącego prawdopodobnie od 1545—1605 roku). Ostatni pozostawił zbiór 78 tablic anatomicznych, które niemiecki lekarz Daniel Bindfleisch, zwany Bucretius, zakupił i wraz z dziełem Adryjana Spiegel: de corporis humani fabrica libri decem, w 1627 roku w Wenecyi drukiem rozpowszechnił. — Odkrycie krążenia krwi stanowi nowy ustęp tego okresu historyi anatomii. Po kilku pracach, przygotowujących dokładne ugruntowanie nauki o krążeniu krwi, przedsięwziętych przez Realda Columba, Fabrycyjusza ab Aquapendente, który pierwszy postrzegł, iż zastawki żył sprzeciwiają się odśrodkowemu ruchowi krwi, Cesalpina i Michała Servet’a (mnicha z zakonu Serwitów, spalonego w roku 1553 w Genewie); udało się Anglikowi Wilhelmowi Harvey (urodzonemu w r. 1578 w Folkstonie, zmarłemu zaś w roku 1657, który podczas pobytu swego we Włoszech, dowiedział się o owych pracach przygotowawczych), wywieść zasady nowej nauki o krążeniu krwi na drodze dokładnych doświadczeń, dokonanych z naukową akuratnością. Był on przecież za to tak przez współczesnych swych prześladowany, że utracił i swoją posadę i praktykę. W ciekawem dziełku R. Knoxa: Great Artists, and great anatomists, London 1852, znajduje się na stronnicach 160 i 161 ciekawa uwaga tycząca się zbioru rysunków ręki Leo-
