około 5,000 mil ; ma 60 parafij i katolików do 300,000, w stolicy biskupiej do 20,000. — 15. Biskupstwo Conception, w Ameryce Południowej; stolica jego była w 1564 w Imperiale, a w 1603 r. przeniesiona do Conception. Rozciąga się znacznie nad Oceanem i dzisiaj liczy przeszło 300,000 wiernych, a biskupia stolica do 11,000. — 16. Biskupstwo Cruz de Sierra, w Ameryce Południowej, w państwie Boliwija, graniczy z Brazyliją, Paragwajem i Charcas, nazwę ma od prowincyi. Była kiedyś głównym punktem działania księży Jezuitów. Biskupstwo założone w r. 1605; jego stolica w mieście San Lorenzo della Frontera. Dyjecezyja liczy wiernych przeszło 100,000, a stolica biskupia 10,000. — 17. Apostolski wikaryjat Curaçao i Surinam, jest utworem nowych czasów i pamiątką papieża Pijusa IX. Wprzód stanowił dwie prefektury, to jest: Curaęao i Surinam, z których pierwsza obejmowała hollenderskie osady w Zachodnich Indyjach, a druga na lądzie stałym i razem liczyły wiernych do 45,000. Teraz są połączone w jeden wikaryjat i mają jednego pasterza z godnością biskupią w Osolice Mariana Niwind. — 18. Biskupstwo Cusco. 24 kapłanów zakonu Mariae de Mercede i 6 Dominikanów, towarzyszących Pizarrowi, poczęli tu naprzód ogłaszać naukę chrześcijańską; ale co łagodnością i dobrocią zbudowali, to Pizarro swemi okrucieństwy burzył. Wszędzie jednak, kędy przechodził, stawił kościoły i dawał dowody iż pragnie nawrócenia tych ludów. Biskup dyjecezyi Cusco, wsparty przez księży Dominikanów, pracował z całą żarliwości około nawrócenia Peruwijan i wlania w serca Hiszpanów ducha chrześcijańskiej miłości ku nim, a nawet nie bez pożytku. Biskupstwo Cusco jest dziś sufraganiją arcybiskupstwa Limy. Liczy do 300,000 wiernych, a stolica biskupia do 40,000. — 19. Biskupstwo Cayaba, założone w r. 1832, obejmuje te prowincyję cesarstwa Brazylijskiego, którym dla ich odległości od biskupich stolic, nie można było nieść dostatecznej posługi. Stolica biskupia leży w prowincyi Matto Grosso, której rozległość wynosi 20,000 mil Q. Dyjecezyja Cuyaba, chociaż pod względem rozciągłości małej liczbie ustępuje, jednak katolickiej ludności liczy tylko 200,000. — 20. Biskupstwo Detroit, założone w roku 1833. Leży w Stanach Zjednoczonych, w Ameryce Północnej, w stanie Michigan, liczyło w 1845 roku 12 kapłanów, 31 stacyj, 30 kapłanów i wiernych 40,000, w mieście dyjecezalném 8,000. — 22. Arcybiskupstwo St. Domingo. Jan Perez gwardyjan Obserwantów de l’Arabida, pierwszy w mieście Isabelle, na tej wyspie sprawował ofiarę Mszy świętej, w lepiance ubogiej, która się stała pierwszym kościołem Hiszpanów w Ameryce. Kiedy Bartłomiej Kolumb, brat admirała, założył miasto St. Domingo, brat Juan kazał tu wybudować drugi kościół pod nazwą świętego Franciszka z Assyżu. Mieszkańców liczy około milijona, prawie wszyscy są katolicy. — 22. Biskupstwo Dubucque, założone w roku 1837, obejmuje kraje na zachód rzeki Wyższej Mississipi. W roku 1846 liczyło 12 kapłanów i do 10,000 katolików. — 23. Biskupstwo Duranyo, w Mexyku, założone około r. 1620, liczy wiernych blisko 30,000. — 24. Arcybiskupstwo Santa Fe de Bogota, założone w r. 1564, miało kilku sufraganów; liczy do 200,000 wiernych. — 25. Biskupstwo Fernambuco albo Olinda. Pod względem liczby chrześcijan jest jednem z największych: liczy bowiem ich do 1,500,000. Obejmuje cztery wielkie prowincyję Brazylijskiego cesarstwa, to jest: Fernambuco, Parahyba, dos Alogoas i Sergipe, które razem mają 9,000 mil □; w stolicy biskupiej jest wiernych 60,000. — 26. Biskupstwo Charlestown, w Północnej Ameryce, założone przez Pijusa VII w roku 1808. Obejmuje trzy stany, to jest: Północną i Południową Karolinę i Georgiję. Razem mają one 7,000 mil □; więc swoją rozległością przechodzą połowę Niemiec. Na
