wierają działanie molekularne na tkanki, zmieniając ich skład i funkcyje, wprowadzają je w ruch, którego celem jest zmiana stanu skupienia płynów, powiększenia zdolności chłonienia, a tym sposobem usunięcie wszelkiego rodzaju zatkam Głównemi środkami tego rodzaju są: jod, brom, merkuryjusz i ich związki. Przetwory arszenikalne zadawane w iloścach bardzo małych posiadają też same własności. Używane są w leczeniu chorób syfilitycznych, skrofulicznych i skórnych długo trwałych.
Alterkacyja, z łacińskiego: spór, sprzeczka. Bielski mówi: króla Ludwika o poradlnem długa alterkacyja była.“
Alternata, tak zwano w Polsce prawo, określające władzę przy sporze czysto dwóch władz równych, czy dygnitarzy i urzędników, czas, miejsce i władzę wykonywania ich atrybucyj lub urzędu. Alternatą sejmów zwano przepis określający miejsce, gdzie się odbywać miały w Koronie czy w Litwie.
Alternatywa, rzecz do wyboru: albo jedno, albo drugie.
Alterum tantum, wyraz używany w procesie prawnym polskim, znaczy podwojenie zasądzonego kapitału stronie, której procenta za wiele lat zaległy.
Althaus (Starogród), wieś w dawném województwie Chełmińskiém z zamkiem na wzgórzu nad Wisłą; zbudowanym w r. 1238. Była to druga rezydencyja biskupa chełmińskiego.
Althorp (ob. Spencer).
Altieri, starodawna książęca rodzina w Rzymie, która miała już wygasnąć na papieżu Klemensa X (ob.), gdy tenże przybrał za synowca margrabiego Gasparda Pauluzzi, małżonka Laury Altieri, który wraz z herbem Altierich przyjął jego nazwisko, posiada w tém mieście prześliczny pałac (zbudowany według planu młodszego Rossi) i znakomitą galeryję obrazów. Pomiędzy arcydziełami znajdującemi się w posiadaniu rodziny Altieri’ego godniejsze uwagi są: portret Tycyjana przez niego malowany, Ecce homo pędzla Guido Reni, kilka kartonów Salealora Rosa, dwa krajobrazy Claude-Lorrain’a, Chrystus u grobu przez Van-Dycka i wiele innych. — Altieri (Ludwik książę), ur. 1805 w Rzymie, w r. 1836 został nuncyjuszem apostolskim w Wiedniu, w r. 1845 kardynałem, później sekretarzem próśb, prezydentem de la Comarca w Rzymie, a w 1848 r. członkiem tajnego konsystorza w celu rozszerzenia ustawy państwa, oraz sekretarzem stanu spraw zagranicznych, w której to godności w d. 5 Czerwca tegoż roku przy otwarciu izb rzymskich w imieniu ojca ś. odczytał mowę tronową. W 1849 r. został członkiem ustanowionej przez nieobecnego papieża kommissyi rządowej, która w d. 9 Sierpnia nowy mianowała gabinet, a 1851 r. z missyją dyplomatyczną zwiedzał państwo Kościelne, Medyjolan i Wiedeń. — Altieri (fałszywy), zręczny oszust, właściwie Ludwik Berutti, rodem z miasta Cava, w 1850 r. z fałszywemi pełnomocnictwami i pieczęciami papiezkiemi, jako po-słannik kuryi rzymskiej, pod imieniem księcia Alexandra Klemensa Altieri, ukazał się w Niemczech, później w Węgrzech i W. Księztwie Poznańskiém, wszędzie wyższe pełniąc czynności kapłańskie i ludom rozdając apostolskie błogosławieństwo, przy czém pod różnemi pozorami od wyższego duchowieństwa wyciągał znaczne summy pieniężne. W Marcu 1851 r. przyaresztowany w Warszawie, odstawiony został do Krakowa, zkąd go odwieziono do Rzymu, gdzie dotąd jeszcze proces jego toczy się w sądach papiezkich.
Altimetr (wysokomierz), z łacińskiego altus wysoki, i greckiego metron miara. Narzędzie służące do mierzenia wysokości, składa się z prawidła metalicznego (mosiężnego) poziomego i z dwóch ramion do niego prostopadłych, z których jedno, po prawidłu, ku drugiemu zbliżać i oddalać się może. Oba ra-
