Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/541

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Niedaleko miasta na wzgórzu stoi zamek niegdyś hrabiów Altena, po kądzieli przodków panującego dziś domu królewsko-pruskiego,

Altenberg, miasteczko w górach saskich, w pobliżu którego znajdują się najznakomitsze w tym kraju kopalnie rudy cynowej, rocznie dostarczające przeszło 1500 centnarów cyny; liczy 2100 mieszkańców i jest siedliskiem głównego urzędu górniczego. — Altenberg, niegdyś opactwo Cystersów w księstwie Berg, regencyi Koblentz, sławne bogactwami i wpływem, zniesione r. 1803, dziś godne uwagi z powodu kościoła, wystawionego w 1255 r. w najczystszym stylu gotyckim, który dotąd jeszcze jest jednym z najpiękniejszych pomników architektonicznych w prowincyjach nadreńskich.

Altenburg, stolica księstwa sasko-altenburgskiego 5'4 mil od Lipska, w pięknej i żyznej okolicy, liczy około 16,000 mieszkańców. Zamek książęcy, zbudowany na wysokiej skale porfirowej, znany jest w dziejach z porwania młodych książąt Ernesta i Alberta, synów Fryderyka Łagodnego, elektora saskiego, których uwiózł ztąd r. 1455 Kunz von Kaufungen. Miasto posiada gimnazyjum, seminaryjum nauczycieli, połączone z instytutem głuchoniemych, ochronę małych dzieci i kilka innych zakładów naukowo dobroczynnych, oraz biblijoteką publiczną. Z towarzystw uczonych istnieją tu: towarzystwo przyjaciół nauk przyrodzonych, archeologiczne, lekarskie i t. p. Altenburg połączone jest koleją żelazną z Lipskiem i Bawaryją.

Altenburg, miasto pruskie w obwodzie królewieckim, nad rzeką Allą, założone około r. 1326. Miasto to, wraz z warownym zamkiem Władysław Jagiełło na Krzyżakach odzyskał r. 1410.

Altendorf, miasteczko w Hessyi elektorskiej, znane z bitwy, jaką tu 6 Sierpnia 1796 r. generał Kleber stoczył z Austryjakami, której wypadek pozostał wątpliwym.

Altenheim (Gabryela Soumet, pani Beuvain d), autorka francuzka, jedyna córka autora Boskiej Epopei, ur. w Paryżu 1814 roku, w nader młodym wieku okazywała zdolności poetyczne. Pomijając zbiorek poezyi ogłoszonych w r. 183S (Nouvelles filiales in—12) z czasów jeszcze jej dziecinnego wieku, wymieniamy dwa utwory dramatyczne, które napisała wspólnie z p. Soumet: Gladyjator, tragedyję w 5 aktach i Joanna Grey, także tragedyję. Ta ostatnia miała wielkie powodzenie dla szczęśliwie pomyślanych sytuacyj, rzeczywistego uczucia i harmonijnego stylu. Pani d Altenheim wydała prócz tego: Recits de l’histoire d’Angleterre i Les anges d’Israel, 1856.

Altenkirchen, hrabstwo w Prussach nadreńskich, w okręgu koblenckim. Stolicą jego jest miasteczko tegoż nazwiska, liczące tysiąc kilkaset mieszkańców, i słynne ze zwycięztwa, jakie tu 4 Czerwca 1796 generał Kleber odniósł nad Austryjakami pod księciem Ferdynandem wlrtembergskim. W trzy miesiące później (19 Września) poległ tu w odwrocie armii francuzkiej młody i dzielny generał Marceau.

Altenstein, najpiękniejsza ruina starożytnego zamku rycerskiego w Niemczech, gniazdo znakomitego rodu Altensteinów, niedaleko Wurzburga w Bawaryi, zburzone podczas wojny chłopów 1525 r. — Altenstein, zamek i rezydencyja letnia księcia Sasko-Meiningskiego, na południowo-zachodnim stoku gór Turyngskiego Lasu, pamiętny jako miejsce trzyletniego pobytu ś. Bonifacego, pierwszego apostoła Niemców (724—727 r.). Pod Altensteinem elektor saski Fryderyk Mądry, chcąc ocalić Lutra, w d. 4 Maja 1521 r. kazał go pojmać i następnie osadzić w zamku Wartburg.

Altenstein (Karol von Stein), minister stanu króla pruskiego, ur. 1770 roku.