Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/475

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

W prawie polskiém alijenacyją nazywają oddalanie, zakazy oddalania dóbr ziemskich od stanu świeckiego na rzecz duchowieństwa. (Volumina Legum, tom 7, str. 819). W. D.

Alieni juris, w prawie znaczyło człowieka zależnego od władzy jakiej, który panem własnej woli nie jest. A. J.

Aligerować, znaczy w dawnej polszczyznie kruszcu jakiego przymięszać. Rzeczyński, w dziele Złotnik od złota, wydanej w Krakowie 1629 r., pisze: „srebro domowej roboty aligerują na 7 łutów fainzylbru 8 łut miedzi.“

Alighieri, (ob. Dante).

Alignan (Benedykt), uczony zakonnik XIII wieku. W młodym wieku wstąpił do klasztoru reguły świętego Benedykta; r. 1229 mianowany przez matkę świętego Ludwika biskupem Marsylskim, zraził się przykrościami w zarządzie swej dyjecezyi, i w r. 1239 udał się do Palestyny z Thibautem, hr. Szampanii i królem Nawarry. W czasie tej krucyjaty wielkie oddał przysługi chrześcijanom. Wróciwszy do Europy, miał udział w soborach: Lyjońskim (1245) i Walenckim (1248). Następnie znów pośpieszył do Palestyny do Ludwika świętego, zkąd 1264 r. powrócił, aby do nowej zachęcać krucyjaty. Um. 1268 r. zostawiwszy po sobie kilka pism teologicznych, znajdujących się w Achera sławnem Spicilegium.

Aligny (Klaudyjusz-Fryderyk-Teodor, zwany Caruselle), pejzażysta francuzki. Urodzony 1798 r. w Chaumes (departamencie Niévres), uczył się malarstwa u Regnaulta i Wateleta i po raz pierwszy wystąpił z obrazem idyllicznym: Dafnis i Chloe. Rodzaj ten dawno już wyszedł z mody, lecz Aligny umiał go podtrzymać na wszystkich wystawach. Główniejsze jego obrazy są: Rzeź druidów, Prometeusz, Pasterze Wirgiljiusza, Herkules i Hydra Lerneńska, Epizod z buntu Gallów w III wieku, Akropolis w Atenach i t. p. Aligny w swoich pejzażach najczęściej przedstawia okolice Włoch, które dwukrotnie zwiedził.

Aligre (Stefan), wielki pieczętarz i kanclerz Francyi za panowania Ludwika XIII, pochodził z rodziny mieszczańskiej w Chartres; odznaczywszy się w sądownictwie, powołany został do Rady Stanu, zkąd za wpływem markiza de Vieuville mianowany został następcą, a nawet spadkobiercą starego kanclerza Sillery. Umarł 1635 r.; skutkiem intryg dworskich na lat 9 przed śmiercią utraciwszy wysoką swoją godność. — Aligre (Stefan Franciszek), praprawnuk poprzedzającego, za Ludwika XVI był pierwszym prezydentem parlamentu w Paryżu, podczas rewolucyi podany w podejrzenie o zasady rojalistowskie, spieniężywszy cały swój majątek, udał się do Anglii i tu zabiegłością i pracą, ale zarazem brudną lichwą i sknerstwem, do kolossalnej doszedł fortuny. Umarł w Brunświku 1798 roku, zostawiwszy synowi swemu, Stefanowi, (urodzonemu 1770, zmarłemu 1847 r.) 60 kilka milijonów franków. Syn ten, w 1799 roku wróciwszy do Francyi, skupił ogromne dobra ziemskie, tak iż wkrótce stał się jednym z największych posiadaczy w kraju; roku 1815 przez Bourbonów mianowany parem i markizem, dla braku syna, nazwisko i połowę majątku przekazał margrabiemu Pommeren, swemu zięciowi, resztę zaś zapisał zakładom dobroczynnym i tancerkom wielkiej opery.

Aligur, silna warownia w Hindostanie, stolica okręgu tegoż imienia, pomiędzy rzekami Gangesem i Dżummą, zdobyta przez Anglików r. 1803, obecnie jest siedliskiem naczelnego trybunału i władzy skarbowej w całej prowincyi, a zarazem służy za więzienie dla wojowniczej ludności okolicznej.