Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/476

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Alikant, Alakant, Alkant, wino hiszpańskie Alkońskie, czerwone, mające smak dwojaki, słodkawy i cierpki. Taki rodzaj win w Polsce wspominają Volumina Legum. Używano go na dawnych stolach polskich przy ucztach i festynach. Zwano alikant w powszechności u nas winem alkońskiem.

Alikante, miasto portowe hiszpańskie na morzu Śródziemnem, w królestwie Walencyi, liczące około 23,000 mieszkańców i prowadzące handel bardzo ożywiony. Wszystkie narody europejskie prowadzące handel morski, mają tu swoich konsulów. Głównym przedmiotem wywozu jest wino bardzo słodkie, zwane vino tinto, z powodu ciemności swej barwy, zakupywane szczególniej do Anglii. Alikante jest ogniskiem handlu między Hiszpaniją a Włochami, i posiada kilka zakładów naukowo-marynarskich. Ztąd też pochodzi najlepszy gatunek sody, zwanej alikantską.

Alilat (Allat, Allata), bogini czczona od najdawniejszych czasów u pokolenia arabskiego Chakif, o której wspomina już Herodot. Mahomet nakazał zniszczenie jej posągu. Alilat była symbolem pierwiastku żeńskiego, rodzącego, boginią księżyca, tak samo jak słońce wyobrażało pierwiastek męzki, płodzący.

Alimenta, (ob. Pokarmy).

Alimenta, W znaczeniu prawném znaczą środki, a więc głównie pieniądze do utrzymania konieczne, których z obowiązku jedna osoba udzielać musi drugiej, prawo do takiego utrzymania mającej. Alimenta takie dzielą się na naturalne, do utrzymania życia niezbędne i cywilne, zastosowane do stanu osób, tak udzielających też alimenta, jako też pobierających je. Obowiązek alimentacyi ustaje: 1) przez śmierć uprawnionego: 2) przez polepszenie jego losu, skutkiem którego alimentów już nie potrzebuje; 3) przez zubożenie alimentującego, jeśli w razie spełnienia obowiązku sam już nie byłby w stanie się utrzymać. Alimenta są głównie czworakie: 1) wyznaczone dla dzieci; 2) dla małżonków; 3) dla rodziców; 4) dla aresztantów. Dzieci z prawego łoża utrzymuje ojciec, zaś w razie separacyi małżeństwa, strona majętniejsza; dzieci z nieprawego łoża, u nas, obowiązaną jest alimentować matka, w Prussach wyłącznie ojciec, do wynalezienia którego dostateczną jest tamże przysięga matki i śledztwo przekonywające, że pomiędzy stronami istniały jakiekolwiek stosunki. Do utrzymania żony, stosownie do wspólnego małżonków położenia towarzyskiego, obowiązany jest mąż, chociażby nawet posagu żadnego mu nie wniosła; jeżeli zaś mąż potrzebuje wsparcia, a żona jest zamożną, wówczas ona jemu płacić musi alimenta. Wyrok separacyjny obejmować powinien oznaczenie ich wysokości. Do podobnych alimentów mają również prawo w podeszłym wieku i ubodzy rodzice, jeżeli dzieci ich w lepszym są bycie, lub przynajmniej w stanie zapracowania na siebie. Do alimentów mają także prawo osadzeni w więzieniu za długi; płaci je miesięcznie z góry wierzyciel, na żądanie którego dłużnik został uwięziony (u nas dziennie zł. 1), a w razie uchybienia jednodniowego już tém samém więzień z aresztu zostaje uwolniony.

Alimuły, nazwisko jednego z trzech pokoleń, składających mniejszą hordę Kirgizów, (ob. Alczyn).

Alimuzyje. tajemnice Cerery i Prozerpiny, obchodzone uroczyście w Alimus, matem miasteczku niedaleko Aten, gdzie dwie te boginie miały swoje świątynię.

Aliot (alioth), gwiazda drugiej wielkości, znajdująca się przy osadzie ogona wielkiej niedźwiedzicy.

Alipijusz czyli Olimpijusz, mnich pieczerski, ikonopisiec, to jest malarz obrazów świętych, którego zwłoki spoczywają w pieczarach kijowskich, nieopo-