Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/424

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

teatrów, francuzkiego i mołdawskiego w Jassach, starał się zaradzić niedostatkowi repertoaru narodowego oryginalnemi utworami, jakiemi są: „Jerzy z Sadogory," „Jassy w czasie karnawału,“ „Wesele wiejskie,“ „Pani Kiritza w Jassach,“ „Pani Kiritza na prowincyi“ i t. d„ które wywołały entuzyjazm całej Rumunii. Tegoż roku zaczął wydawać razem z Cogalniceano i Janem Ghika, nowy przegląd naukowy i literacki pod napisem: Postfp, który po dziewięciu miesiącach także zawieszony został z rokazu księcia. Wtedy udał się w podróż na Wschód, zwiedził Ateny, wyspy Jońskie, Wenecyję, i po jedenastu miesiącach wrócił do ojczyzny, przywiózłszy z sobą większą część swoich Lacrimiore. Wmieszany do ruchu liberalnego w Jassach (w Kwietniu 1848 r.), który poprzedził blisko na dwa miesiące rewolucyję w Bukareście, wyjechał do Paryża, gdzie w ciągu pięciu miesięcy nie przestawał w pismach bronić sprawy mołdawsko-wo-łoskiej. W r. 1855 wydawał Rumuniję literacką, po upływie roku także zakazaną. Gorliwy stronnik unii obojga ksieztw, ułożył w r. 1856 pieśń zwaną la Hora Unii, która stała się rumuńskim hymnem Marsylczyków. W następnym roku był członkiem dywanów ad hoc. Dwoma laty wprzód odziedziczywszy dobra po śmierci ojca, niezwłocznie dał wolność wszystkim swym poddanym: 991 obywateli poszło za jego przykładem, co zapewne wpłynęło na postanowienie księcia Grzegorza Ghika o powszechnem usamowolnieniu włościan. Oprócz mnóstwa pism zamieszczanych w rozmaitych dziennikach, do których wydawnictwa przykładał się, Alexandri wydał: Repertorium dramatyczne (Jassy, 1852): Ballady ludu Rumunii (1852 —1853, dwie części); Naszyjnik literacki, pismo zbiorowe wierszem i prozą; Doinas (poezyje, Paryż, 1853). Te ostatnie przełożył na francuzki Voinesco (Paryż 1853 i 1855); część ballad przetłómaczył na tenże język sam Alexandri, pod tytułem: Ballades et chants populaires de la Roumanie, ze wstępem LTbicini’ego (Paryż, 1855). Na osnowie tych ballad ułożyła rzecz o narodowości rumuńskiej księżna z Ghików Kolcow-Massalska, autorka wielu dzieł wydanych pod pseudonymem Dora d’Istria i zamieściła w dzienniku Revue des Deux Mondes (1859 Marca 15) pod napisem: La Nationalité Roumaine d’apres les chants populaires.

Alexandropol, inaczej Gumri, miasto i twierdza w gubernii Tyfliskiej, leży przy samej granicy prowincyi tureckiej Karsu, przy drodze z Erywanu do Karsu, nad rzeką Arpaczaj. Znaczny prowadzi handel. Ma mieszkańców 10,000. Pod tém miastem dnia 30 Października 1853 roku Rossyjanie pod wodzą generała księcia Baratyńskiego odnieśli zwycięztwo nad Turkami.

Alexandrów, miasteczko w gubernii Warszawskiej w powiecie Łęczyckim nad Bzurą, założone w r. 1818, prawie całkiem przez Niemców trudniących się wyrobem sukna zamieszkałe; 650 domów, 3,500 mieszkańców.

Alexandrów, miasto powiatowe gubernii Włodzimierskiej, leży o 20 mil ku zachodowi od Włodzimierza, nad rzeką Szarą (Sasraja). Dawniej nazywało się Słobodą Alexandrowską i było ulubioną rezydencyją Iwana Groźnego. W 1609 r. zajmował tu wojenne stanowisko słynny w dziejach Rossyi książę Michał Skopin-Szujski. W r. 1778 wieś ta zamienioną została na miasto. Zwracają w niem uwagę: monaster żeński Troicki czyli Alexandryjski Wniebowzięcia N. Panny, kościół katedralny starożytnej architektury, 6 fabryk wyrobów z bawełny i 2 płótna. Mieszkańców 2,150; większa ich część zajmuje się wyrabianiem kolorowych płócienek, oraz robotami: ślósarską i kowalską. — Alexandrowski powiat ma przestrzeni 58 mil □; mieszkańców 84,000. Powierzchnia gruntu falista; miejscami błotnista (Berezdiejowo błoto, Dubeńskie i niektóre inne). Płody rolnicze