Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/201

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

oraz w jeziora słone, z których z wielką korzyścią sól wywarzają. Cesarze Mogolscy w Delhi nigdy Agimeru zupełnie podbić nie zdołali, a jakkolwiek od 1008 r. kraj ten władcom Delhi pewną płacił daninę, zawsze w bezpośredniej od nich nie zostawał zależności. Radżowie Agimerscy częste prowadzili wojny między sobą i z wielkiemi monarchami państw sąsiednich; Anglicy zaś dotąd otwarcie jeszcze przeciw niepodległości ich nie występują, jakkolwiek licznych w tym kraju utrzymują rezydentów, którzy zapewne zwolna przygotowują wykonanie tajnych planów zaborczych. F. H. L.

Agincourt (Jan Ludwik), archeolog francuzki, ur. 1730 r. w Beauvais; zrazu służył wojskowo, później zaś objąwszy dzierżawę rządową, doszedł do znacznego majątku, którego użył po większej części na korzyść sztuk pięknych. Zajmując się z amatorstwa zbieraniem zabytków starożytności, głównie średniowiecznych, zawiązał stosunki z najznakomitszymi uczonymi i wkrótce z zapałem oddał się wyłącznemu studyjowaniu sztuki. Zwiedził Angliję, Belgiję, Hollandyję i Niemcy, a w r. 1778 stale osiadł we Włoszech, gdzie z całą usilnością pracował nad historyją sztuki średniowiecznej. Rewolucyja pochłonęła całe jego mienie, dla tego też dopiero po jego śmierci (um. 1814 r.), zdołano ukończyć wydanie, przepysznego sześciotomowego dzieła, p. t.: Histoire de l'art par les monuments, depuis sa décadence au IV siecle, jusqua son renouvelvment au XVI (Paryż, 1810—1823).

Agio, (ob. Ażio).

Agis, imię kilku królów spartańskich, z których dwóch zasługuje na uwagę: — Agis II, znany z zaciętych wojen z Alexandrem Macedońskim; poległ 330 r. przed Nar. Chr. — Agis III, żył w czasach upadku Sparty, którą podźwignąć, postanowił, ale zdrady i nikczemne intrygi zniewieściałych Spartanów wzięły górę nad wolą dzielnego monarchy. Wysłany na pomoc związkowi Achejskiemu, powrócił do Sparty, nie dokonawszy żadnego świetnego czynu z powodu zazdrosnego Arata, pod którego dowództwem zostawał. Nieszczęśliwy Agis, oskarżonym został przez swych nieprzyjaciół o zdradę kraju i skazany na śmierć okrutną. Spartanie zadusili go wraz z matką i babką w 240 roku przed N. Chr.

Agitacyja (z łacińskiego) ruch ciała, ważny środek dyjetetyczno-hygijeniczny. W Patologii Agitacyja, czyli niespokojna i ciągła ruchliwość ciała jest symptomatem, oznaczającym zwykle zbliżanie się choroby. — Przenośnie Agitacyja znaczy także wewnętrzne wzruszenie i niepokój umysłu.

Agitato, (po włosku żywo, namiętnie, burzliwie), wyraz w muzyce instrumentalnej często używany.

Agitator (z łacińskiego agitare, ciągle działać), nazywa się ten, kto porusza namiętności massy i przez to w kraju wywołuje wzburzenie. O’ Connel (ob.) znany był pod imieniem Wielkiego Agitatora Irlandyi; jakoż ten „król bez korony,“ jak go zwykle nazywano, według woli to podniecał to uśmierzał fale ludowe w swój ojczyźnie. — W latach 1847 i 1848 we Francyi mali Agitatorowie usiłowali wpłynąć na rząd za pomocą agitacyi bankietów reformistowskich, co sprowadziło rewolucyję lutową. — Podczas zamieszek politycznych w połowie XVII wieku w Anglii, officerowie wybrani r. 1643 przez wojsko, w celu czuwania nad kierunkiem spraw krajowych, nazywali się również Agitatorami.

Aglabici, dynastyja arabska w Maurytanii, założona około r. 800 przez Ibrahima ben Aglab, namiestnika kalify Harun-al-Raszyda, z pod władzy którego oderwał się przy pomocy niewolników afrykańskich. Dynastyja ta, która najprzód rezydowała w Kairwanie, później w Tunecie, utrzymała się na tronie do r. 908; ostatni bowiem jej potomek, Zejadet-Allah, w skutek buntu zmuszony był uciec