Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/200

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Mariage dans ses rapports avec la religion et avec les lois nouvelles de France (1801 tom. 2). W pismach religijnej treści, Agier tak żarliwie bronił swobód kościoła gallikańskiego, iż posądzano go o przesadzony jansenizm. Tłomaczył psalmy i wybornemi opatrzył je kommentarzami. Uwagi nad Apokalipsą i broszurka o powtórnem przyjściu Chrystusa każą się domyślać, iż niepospolity ten umysł popadł w błędy sekty millenerów, utrzymujących, iż po sądzie ostatecznym wybrani przez tysiąc lat jeszcze używać będą roskoszy na ziemi. — Agier (Franciszek Maryja), syn prokuratora jeneralnego, a brat stryjeczny poprzedzającego, w dwudziestym drugim roku rozpoczął zawód prawniczy, stając w obronie oskarżonych w sprawie Moreau (1804 r.). W pięć lat później stanowczo oświadczył się na korzyść restauracyi; w czasie stu dni nie chciał podpisać aktu dodatkowego. W r. 1815 na czele rojalistów podał izbie reprezentantów petycyję drukowaną, domagającą się przywrócenia Burbonów. Pod restauracyją był przywódcą towarzystwa ultra-rojalistów, noszących nazwę Franes régénérés, przez co ściągnął na siebie niełaskę rządu (1818 r.). Należał następnie do redakcyi pisma: Le Conservateur, a gdy Villele został ministrem, powrócił do urzędowania. W r. 1830 obrany deputowanym, przeważnie wpłynął na owoczesne wypadki, których rezultatem było wezwanie na tron Ludwika Filipa. W r. 1842 mianował go rząd prezesem sądu appellacyjnego. Um. w r. 1848.

Agila czyli Agil król Wissygotów w Hiszpanii, przez morderców Teudyskla r. 549 wyniesiony na tron, dorównał poprzednikowi swemu w okrucieństwach i w prześladowaniu chrześcijan. Bunt podniesiony przeciw niemu przez Atanagilda w Kordubie (r. 554), skutkiem przegranej walnej bitwy pod Sewillą, przyprawił go o utratę korony i życia, a zwycięzca został jego następcą.

Agiles (Rajmond), kanonik w Puy, biskupowi swemu Adhemarowi towarzyszył, w orszaku hrabiego Tuluzy, na pierwszej wyprawie krzyżowej r. 1095 i wytworną łaciną napisał historyję tej krucyjaty, w dziele p. t.: Raimundi de Agiles, canonici Podiensis, historia Francorum, qui ceperunt Hierusalem.

Agilolfingi, dawna nazwa książąt bojoarskich czyli bawarskich. Założycielem tej dynastyi mienią Agilolfa, wszakże dzieje Agilolfa do końca VI wieku, noszą na sobie cechę bajeczności. Do najznakomitszych władców w tej rodzinie, należą: Garibald I, Tassilo I, Garibald II, Teodor I i II. Teodebert, Hugibert, Odilo i Tas-silo II. Ten ostatni uwolnił się na czas niejakiś z pod jarzma Franków, ale nie mógł pokonać Karola Wielkiego, który go pobił i na śmierć skazał. Karol złagodził potem swój wyrok, odesłał Tassilona wraz z rodziną do klasztoru na dożywotne wiezienie, Bawaryja zaś w prowincyję Frankońską zamieniona została.

Agimere czyli Azme, właściwie Adżamida, lub też Rajputana, kraina hindostańska, nie będąca jeszcze pod władzą angielską. Graniczy na północ z prowincyjami Multanem i Delhi, na północ z Malwą i Gujrą, na wschód z Delhi, na zachód z Sindem: leży między 25 a 30 stopniem szerokości północnej i ma około 19,000 mil powierzchni. Kraj ten dzieli się na: państwo Odeypur, z miastem Chitore; państwo Dżudpur, z miastem Rhatore, i Jenagur z miastem Ambeer. Miasto Azmer i 46 otaczających je wsi czyli pergunnów, należą do Dowleta Row Sindia, księcia Marattów; okrąg Tonk Rampura do rodziny Holkar; wschodnia część środkowej krainy poddaną jest radży Jenagur: część południowa radżom Koty, Bundti i innym drobniejszym. Cała ziemia podzielona jest na małe okręgi miejskie i wiejskie, będące jakoby feudalną własnością rządców, takorami zwanych; każdy okrąg, na rozkaz radży, obowiązany jest dostawić do boju pewną ilość jeźdźców. Mieszkańcy, znani pod ogólną nazwą Rajputów, są waleczni i wierni; liczba ich wynosi do 5 miljonów. Kraj ten obfituje w kopalnie ołowiu i miedzi,