ciw Rzymianom namowami swojemi stał się przyczyną. Do zniżenia się Scypionowego z wodza niegdyś zwycięzkiego na namiestnictwo niepoślednią była pobudką miłość brata i sława własnego rodu; Annibal wstręt nierównie większy dla miłości ojczyzny zwyciężył, wolny poddając się monarsze.
Wspaniałość umysłu i względy dobroczynne wydają się w Scypionie; względną i czułą umysłu wielkość pokazał Annibal, wielbiąc cnotę w zmarłym Marcellu.
Nagrodę zasług mieli niewdzięczność; tą zrażony Scypion porzucił Rzym dobrowolnie i zwłok mu nawet swoich powierzyć nie chciał; Annibal choć przymuszony opuścić Kartaginę, służył jednak do zgonu niewdzięcznej ojczyźnie.
Ród, z którego pochodzi! ten sławny bohater, panował niegdyś w Tebach. Gdy te rząd odmieniły i na wzór innych Grecyi osad zyskały wolność, następcy dawnych monarchów do takiego przyszli ubóztwa, iż ojciec Epaminondy Polimnis, oprócz przykładu nienadwerężonej cnoty, innego dziedzictwa synowi nie zostawił.
Zwyciężony od Illiryjczyków i Olintyanów Amintas, król Macedonii, gdy uciążliwe dla siebie zawarł przymierze, został od nich przyniewolonym dać w rękojmią własnego syna Filipa; tego powierzyli Tebanom, ci zaś szanując cnotę Polimnisa, jemu dozór nad nim polecili. Właśnie wówczas przybył do Teb Lizyasz filozof, z Włoch wygnany; ten gdy był użytym do ćwiczenia w naukach Filipa, korzystał z tak pożądanej dla siebie okoliczności chciwy wiadomości Epaminondas i wkrótce z zadziwieniem mistrza takowy uczynił postępek, iż wzbudził w Lizyaszu chęć do uczenia, gdy widział w uczniach swoich wielką do pojęcia sposobność. Ta jednak była między niemi różnica, iż Filip chciał wszystko ogólnie objąć, a Epaminondas nie tak wiele wiedzieć, jak gruntownie to, co wiedział, posiadać pragnął.
Lubo go jedynie ujmowała miłość nauk, przekonany jednakże, iż ku usłudze krajowej sposobić się należało, nie zaniedbywał ćwiczeń, które wzmacniając siły i nadając krzepkość, potrzebne są istotnie w rycerskim kunszcie. Wraz więc z inną młodzieżą uczęszczał tam, gdzie do zapasów szermierstwa i pracy zaprawiano; zkąd zyskał sprawność i zdrowie, któreby zbytniem w nauce zanurzeniem mogło ponieść uszczerbek.
Zachowując się uprzejmie ze spółrówiennikami naówczas swojemi, lubo wszystkim był wielce miły, szczególniejszym sposobem zyskał przyiaźń Pelopidy, na zobopólnym szacunku zasadzoną. Trwała
