Strona:PL Chudziński Thanatos.pdf/71

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

złowieszcze znaki, jako zapowiednia ich bliskiego upadku[1]. Szczególniéj groby, w które grom uderzył, zażywały u Greków osobliwéj opinii świętości i historycy greccy każde takie zdarzenie osobno zapisują. Takim był grób Likurga w Sparcie, Euripidesa w Aretuzie w Macedonii i Terona w bliskości Agrygentu[2]. Jednakże pomimo téj czci religijnéj, poczęły groby w Grecyi już w pierwszym wieku przed Chrystusem gwałtownie znikać. Przyczyniło się do tego przede wszystkiém wyludnienie i zubożenie Grecyi skutkiem okropnych katastrof za czasów wojen Rzymian z Filipem, Antyochem i Perseuszem, a więcej jeszcze za czasów wojen z Mitrydatesem i wojen domowych pomiędzy Sullą i Maryuszem, Cezarem i Pompejuszem, Oktawianem i Antoniuszem. Wtedy pustoszały wraz z miastami i groby, a uboższa ludność sąsiednia rozbierala je tém łatwiéj, iż żywa tradycya, otaczająca je blaskiem wspomnień, poczęła się zatracać. Jeszcze gorzéj wychodziły miasta, gdzie dawne Hellenów posady zajęła ludność nie mająca nic wspólnego z hellenizmem. Dowodem tego historya Koryntu. Gdy bowiem Cezar wskrzesił tę osadę helleńską, nadsyłając kolonistów, a oni znaleźli w kilku grobowcach drogocenne naczynia gliniane i bronzowe, poczęli odtąd poszukiwać we wszystkich grobach tych nadzwyczaj pokupnych zabytków dawnego przemysłu Grecyi i żadnego grobu nie pozostawili nienaruszonego. W Rzymie płacono za stare naczynia korynckie olbrzymie sumy, i dlatego lud przedrzeźniając miano zamku korynckiego „Akrokorinthos“, wymyślił dla tych łupów, zdartych z nieboszczyków, osobną nazwą nekrokorinthia[3]. To samo co Koryntowi, zdarzyło się niejednéj osadzie greckiej, a cóż dopiero odosobnionym grobowcom?


ROZDZIAŁ VI.
Gusła, przesądy i zabobony w obrębie wyobrażeń o życiu zagrobowem.

Praktyki zabobonne i przekonania, jakie wyobraźnia Greczyna łączyła z wiarą w istnienie świata zagrobowego, podzielić można na przekonania niższego i wyższego rzędu. Do pierwszych

  1. Plut. gen. Socr. 6.
  2. Plut. Lyc. 31. Diod. Sic. 13, 86.
  3. Strabo 8, 378.