Strona:PL Bobrowski - Pamiętniki.djvu/12

 Dopiero w Kazimierówce można było poznać właściwy tryb życia Bobrowskiego. Był to samotnik, jeden jak palec; braci i siostry, żonę i córkę potracił, nie miał przy sobie nikogo z krewnych, wiejskiem gospodarstwem się nie trudnił, folwarki wydzierżawiał, wina prawie nie pijał, trzymając je tylko dla gości, posiadał bardzo dobrego kucharza. Przesiadywał w domu po całych tygodniach z długim cybuchem w ręku, obłożony książkami i czasopismami, zawsze zajęty. Uczucie nudy było mu obce całkowicie. Prawdą jest co o sobie powiada (I., 115), że »miał szczęście do ludzi«, to jest, że go ludzie kochali, bo chociaż podawał siebie za pracownika o »zimnem sercu, dbającego nie o to aby go lubili, ale aby szanowali« (I., 247), ale był w najlepszem tego słowa znaczeniu altruistą i na samym wstępie do Pamiętników śmiało twierdzi: »kocham ludzi i prawie nigdy nie doznałem od nich zawodu« (I., 2). Kochanie to pochodziło nie z wyrozumowania, ale z serca i tłumaczy dlaczego Bobrowski miał w swoim kraju taką wielką popularność.
 Co roku dokonywał Bobrowski z swego gniazda mniej więcej dalekie objazdy, więc zawsze do Kijowa w lutym na kontrakty, więc i rzemiennym dyszlem do znajomych po kolei. Mimo to że brat jego Stefan zginął w powstaniu, a szwagier Apollo Korzeniowski był jako podejrzany o spiskowanie wysłany w głąb Rosyi, Tadeusz Bobrowski liczył się przez rząd do końca życia za nieposzlakowanego politycznie i funkcyonował jako honorowy sędzia lipowieckiego powiatu i co miesiąca zasiadał w zjezdzie sędziów pokoju lipowieckich. Jak Żydzi do rabina, tak ciągnęli do Bobrowskiego szlachta i nieszlachta, aby im radził i ich sądził. Była to na wielką skalę, jak się wyraża Bobrowski w Pamiętnikach, akcya społeczna ratunkowa, sprawowana w prowincyonalnych zarządach przez ludzi i osoby dobrej woli i za darmo, nie przez magnatów i kapitalistów, a przez osoby średniej zamożności i środków (II., 501), poświęcające swój czas, pracę, pieniądze, by dopomagać radą, opieką, rozjemstwem, rozplątywaniem zawiłych stosunków i interesów. 3 opieki, 4 administracye, ogromne likwidacye, 29 działów polubownych, 28 dekretów kompromisiarskich, 11 egzekucyj testamentów, wogóle 77 spraw na 18½ milionów rubli: taki był ogólny rezultat jego w tym względzie czynności.
 W Pamiętnikach T. Bobrowskiego oznaczony dokładnie i czas kiedy zaczęło się ich pisanie i materyał, z którego powstały. Ze słów początkowych pierwszej karty tomu Igo »dobiegłem pół wieku życia«, wnioskuję, że Bobrowski zaczął je układać w 1879 r. »po 30 latach