Strona:PL Barewicz O powstaniu mowy Demostenesa.pdf/14

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

stenes otrzymał wymienioną sumę nie jest tak wielkiej wagi. Wystarczy tu jedynie wspomnieć, że mowca odstąpił od procesu przy śledztwie wstępnem lub podczas jednej z hypomozyj, które nie trudno było jego przeciwnikowi uzyskać[1]. Trudno bowiem przypuścić z Benselerem, że wygłosiwszy mowę uległ Demostenes w końcu namowom przyjaciół Midyasza i cofnął swą skargę bezpośrednio przed wydaniem wyroku[2]; gdyż przemawiają przeciw temu prócz względów prawnych w drugim rzędzie także brak wykończenia w zachowanej mowie.

Demostenes zabrał się był do napisania jej po uzyskaniu wyroku ludu przez probolę, lecz nie wykończył jej bądźto nie chętnie wracając do przykrego dla siebie przedmiotu bądźto nie znajdując czasu w wirze spraw i nieszczęść publicznych, które zwaliły się na Ateny. Brak wykończenia zwrócił uwagę Dionizyusza z Halikarnassu już w starożytności, który w dziele p. t. περί άρχαίων ρητόρων ύπομνματισμοί (Epp. ad Ammaeum)[3], wspomina o tem. Kładąc czas powstania jej na Ol. 107. r. 4., używa o niej jakoteż o mowie de falsa legatione słowa συντάττεσθαι, podczas gdy o wykończonych używa słów άπαγγέλλειν lub διατιθέναι. O ile można osądzić z scholiów, krytycy aleksandryjscy podnosili również niejedną wątpliwość, jaka im się nasuwała przy rozbiorze tej mowy. Wspomina o tem i znany patryarcha konstantynopolitański, Focyusz. Zrobił on to samo spostrzeżenie, co i Dyonizyusz. Świadczy o tém, jego zdaniem, ciągle powtarzanie się, wracanie do raz wypowiedzianych lub urywanych myśli, jakby mówca współubiegał się z sobą samym o lepsze wyrażenie. Od dawna zresztą, jak twierdzi, uchodziła mowa za koncept, któremu brak wykończenia[4]. Rozbiorem mowy, wykazaniem jej niedostatków ra-

  1. Böckh. Kl. Schr. V. str. 164. Według niego Dem. de cor. pag. 200, 24. wspomina o tém, że można było po hypomozyi przeciwnika cofnąć wniosek, przeciw któremu była wniesioną skarga παρανόμον. Nie zachodzi tu jego zdaniem rzecz ta sama lecz podobna. Por. Gilbert l. c. str. 385. Meier-Schöman l. c. 693 sqq. Westermann de litibus. str. 27.
  2. l. c. str. 23.
  3. pg. 121, 20. κατά τούτον γέγραπται τόν άρχοντα καί ό κατά Μειδίου λόγος, όν συνετάξατο μετά τήν καταχειροτονίαν, ήν ό δήμος αύτού κατεχειροτόνησεν, str. 328. uw. 1.
  4. Phot. Bibliotheca. cod. 265 pag. 800 (cyt. u Buttmanna l. c. str. 6). καί ό κατά Μειδίου δέ καί ό κατ Αίσχίνου λόγος αίτίαν έσχε