Strona:PL Balzac - Kawalerskie gospodarstwo.pdf/142

tność, których zbywało jego inteligencji, mimo że zostało mu jeszcze dość rozsądku na potrzeby codziennego życia. Siła jego namiętności, ogołocona z idealizmu z jakim przejawia się u młodych ludzi, powiększyła jeszcze jego trwożliwość. Nigdy nie zdobył się na to, aby — wedle ozdobnego wyrażenia — zabiegać w Issoudun o względy jakiej kobiety. Otóż, ani młode dziewczęta ani mieszczki nie mogły robić pierwszych kroków wobec młodego człowieka średniego wzrostu, wiecznie spłoszonego, bez wdzięku, o pospolitej twarzy, którą para wypukłych zielonkawych oczu czyniłaby dość szpetną, gdyby już same rysy, jakgdyby pomięte, oraz ziemista cera, nie postarzyły jej przed czasem. Bliskość kobiety unicestwiała formalnie tego chłopca; przypierała go namiętność z tą samą gwałtownością z jaką skąpe pojęcia, płynące z wychowania, paraliżowały go. Bezwładny w tem zawieszeniu między dwiema równemi siłami, nie wiedział co mówić; drżał aby go nie spytano o co... Żądza, która tak rychło rozwiązuje język, u niego, przeciwnie, mroziła go. Jan-Jakób został tedy samotnikiem i szukał samotności, czując się w niej swobodny.
 Doktór spostrzegł, zbyt późno aby coś zaradzić, spustoszenia spowodowane zespołem tego temperamentu i charakteru. Byłby rad go ożenić; ale, ponieważ chodziło o oddanie syna pod wpływ, który stałby się wszechwładnym, zrozumiałe jest że się wahał. Czyż to nie znaczyło wydać ster swego majątku obcej nieznanej dziewczynie? Doktór wiedział dobrze, jak trudno jest zdobyć ścisłe dane co do przyszłości moralnej kobiety, obserwując ją jako młodą pannę. Toteż, szukając osoby której wychowanie lub natura dałyby mu rękojmię, równocześnie próbował pchnąć syna na drogę skąpstwa. W braku inteligencji, miał nadzieję wszczepić młodemu niedołędze rodzaj instynktu. Przyzwyczaił go do mechanicznego życia, przekazał mu niezwruszone poglądy tyczące lokaty dochodów; wreszcie oszczędził mu głównych trudności administrowania majątkiem, zostawiając ziemię w dobrym stanie i wydzierżawioną na długi termin. Z tem wszystkiem, fakt, który miał zapanować nad życiem tej