Strona:PL Balzac - Fizjologja małżeństwa. T. 2.pdf/12

i wracania do domu wedle kaprysu swej woli, oraz wolności prasy, czyli pisania i odbierania listów bez cenzury?...
 Ledwiem wyrzekł te słowa, hr. de V*** ścisnął mnie silnie za ramię i krzyknął:
 — Otóż-to jest niewdzięczność kobiet! Jeśli jest coś na świecie niewdzięczniejszego od króla, to chyba naród; ale kobieta jest jeszcze niewdzięczniejszą od obu. Kobieta zamężna postępuje z nami tak, jak obywatele konstytucyjnej monarchji z królem: próżno zapewnia im spokojną egzystencję w pięknym kraju; próżno rząd bierze na siebie wszystkie kłopoty z żandarmami, Izbami, administracją i całym aparatem siły zbrojnej, aby nie pozwolić ludowi umrzeć z głodu, aby oświecić miasta gazem na koszt obywateli, aby wszystkim poddanym dostarczyć ciepła słonecznego, odpowiadającego 45-temu stopniowi szerokości geograficznej, i aby przeszkodzić by kto inny niż fiskus wyciskał z nich pieniądze; próżno brukuje — o tyle o ile przynajmniej — drogi... wszystko na nic, nikt nie ocenia zalet tej pięknej Utopji! Obywatelom zachciewa się innych rzeczy!... Nie wstydzą się domagać jeszcze prawa swobodnego przechadzania się po tych drogach; żądają, by im się spowiadano, na co idą pieniądze oddane skarbowi; słowem, monarcha musiałby każdemu odstąpić cząstki tronu, gdyby przyszło się liczyć z paplaniną kilku bazgraczy, lub przyjąć pewne trójkolorowe idee, rodzaj poliszynelów, którymi porusza zgraja tak zwanych patrjotów, obwiesiów, zawsze gotowych sprzedać sumienie za miljon, za kobietę z towarzystwa lub za mitrę książęcą.
 — Panie hrabio, przerwałem, zgadzam się najzupełniej co do ostatniego punktu; ale co pan zrobi, aby uniknąć odpowiedzi na słuszne żądania żony?
 — Zrobię... odpowiem tak samo, jak robią i odpowiadają rządy, które nie są wcale tak głupie, jak to opozycja chce wmówić wyborcom. Zacznę od uroczystego ogłoszenia konstytucji, mocą której uznam żonę za zupełnie wolną. Przyznam jej prawo chodzenia gdzie się jej podoba, pisania do kogo ma ochotę, odbierania