prawa? Nie wiem. Jeśli rzucimy okiem dokoła, spotykamy mnóstwo dowodów na poparcie tej zasady. W ustroju roślinnym najwolniej wzrastają te rośliny, którym przeznaczone jest najdłuższe trwanie; w świecie moralnym, dzieła urodzone wczoraj giną nazajutrz; w ustroju fizycznym, łono, które naruszy prawa okresu brzemienności, wydaje płód nieżywy. W każdej rzeczy, to, co ma być trwałe, musi być powoli wyhodowane przez czas. Długa przyszłość wymaga długiej przeszłości. Jeśli miłość jest dzieckiem, przywiązanie jest dojrzałym człowiekiem. I właśnie to żelazne prawo, które rządzi przyrodą, ludźmi i uczuciami, naruszają, jak wykazaliśmy poprzednio, wszystkie małżeństwa. Ta zasada stała się źródłem legendy miłosnej średniowiecza: Amadis, Lancelot, Tristan, owi bohaterowie dawnych baśni których stałość w miłości słusznie wydaje się bajeczną, to alegorje tej rodzimej mitologji, zduszonej w samem zaraniu przez naśladownictwo literatury greckiej. Owe wdzięczne postacie, stworzone czarem wyobraźni naszych truwerów, uświęcają tę odwieczną prawdę.
Trwałość przywiązania do jakiejkolwiek rzeczy zależy od włożonych w nią starań, trudów lub pragnień.
Wszystkie przyczyny tego zasadniczego prawa miłości, ujawnione nam przez poprzednie Rozmyślania, streszczają się w następującem zdaniu, które jest zarazem tego prawa zasadą i wynikiem:
W każdej rzeczy otrzymuje się jedynie w stosunku do tego ile się daje.
Ta ostatnia zasada jest sama przez się tak jasna, iż nie będziemy nawet próbowali jej dowodzić. Dołączymy do niej tylko jedno spostrzeżenie, które nam się wydaje nie pozbawione wagi. Ten, który powiedział: Wszystko jest prawdą i wszystko fałszem, stwierdził fakt, który umysł ludzki, skłonny do sofistyki, wykłada
