Strona:PL Balzac - Ferragus.djvu/206

ściągnięcia swojej pretensji?... Dzieli sprawiedliwie między wszystkich zakwestjonowaną sumę. Podział ten, dokonany pod okiem Sprawiedliwości, nazywa się Kontrybucją. Jeżeli masz długu dziesięć tysięcy franków, a wierzyciele twoi obłożą aresztem tysiąc franków, otrzymują każdy taki a taki procent od swojej wierzytelności, na zasadzie podziału proporcjonalnego, mówiąc terminem sądowym, w formie zaliczenia na swoją sumę; ale mogą ją podjąć jedynie naskutek prawomocnego aktu, zwanego wyciągiem protokółu kollokacji, który wystawia pisarz trybunału. Czy ogarniasz całą tę pracę dokonaną przez sędziego a przygotowaną przez adwokatów? pochłania ona mnóstwo stemplowego papieru wypełnionego nielicznemi wierszami, gdzie cyfry pływają rzadko na stronicach zupełnie białych. Zaczyna się od odciągnięcia kosztów. Otóż, ponieważ koszta są te same dla aresztu tysiąca franków co dla miljona, nie trudno jest połknąć tysiąc talarów na koszta, zwłaszcza jeżeli się uda wnieść sprzeciw.
 — Adwokatowi udaje się zawsze, rzekł Cardot. Ileż to razy któryś z was pytał mnie: „Ile jest do schrupania?“
 — Udaje się zawsze, odparł Desroches, kiedy dłużnik życzy sobie, aby utopić sumę w kosztach. Toteż wierzyciele hrabiego nie dostali nic, nachodzili się tylko napróżno po adwokatach i narazili się na wydatki. Aby ściągnąć wierzytelność z dłużnika tak doświadczonego jak hrabia, wierzyciel musiałby znaleźć się w warunkach niezmiernie trudnych do stwierdzenia: chodzi o to, aby był równocześnie i jego dłuż-