Strona:PL Anna Wyczółkowska - O iluzyach optycznych.pdf/8

 Teoryą akkomodacyjną, w prawidłowem jej rozumieniu tłómaczy inwersyę w kilkadziesiąt lat później J. Loeb popierając ją licznemi doświadczeniami^[1].

Fig. 4.

 Loeb opowiada, iż obserwując fig. 4. spostrzegał ją zawsze jako wypukłą, dopiero gdy zmieniać zaczął punkt wpatrywania się na dalszy i bliższy, figura ta zmieniała się kolejno z wklęsłej w wypukłą. Spostrzeżenie to sprawdzał Loeb na dorosłych i na dzieciach, zbliżając i oddalając figurę od osoby dostrzegającej lub też każąc obserwującym zbliżać się lub oddalać od niej, co na jedno wychodzi, bo zbliżanie to i oddalanie się wywołuje odruchowo te same zmiany akkomodacyjne. Z doświadczeń tych robionych zwłaszcza na dzieciach, otrzymywał Loeb zawsze jeden i ten sam wypadek, a mianowicie: w pierwszej chwili, patrząc z blizka, każda z osób spostrzegała figurę tę jako wypukłą, po oddaleniu jej z pewną szybkością, jako wklęsłą, po przybliżeniu znów jako wypukłą. Zmiany te, mówi autor, wytwarzały się z elementarną pewnością zwłaszcza u dzieci od lat 7 do 14.

 Zachęcony tym wynikiem szuka Loeb potwierdzenia i uzupełnienia swej teoryi w coraz to nowych doświadczeniach. Porusza n. p. ołówek pomiędzy okiem a obserwowanym rysunkiem i spostrzega, iż zbliżenie go ku oku sprzyja wrażeniu wypukłości, przeciwne zaś zbliżanie go ku rysunkowi wrażeniu wklęsłości. Lub też wpatrując się w fig. 4 na książce i widząc ją wypukłą, skoro naciśnie ołówkiem jej linię środkową, ona, jakby ulegając wpływowi tego nacisku zamienia się na wklęsłą.
 Dalej stwierdza obserwacyę zrobioną już przez Recklinghausena, że skoro patrzymy na tęż figurę z bardzo małej odległości wydaje się ona prawie zawsze wypukłą.
 Nakoniec zalewa oko atropiną, lecz i wobec tego inwersya wywoływana oddalaniem lub przybliżaniem przedmiotu pojawiać się nie przestaje.
 Na tych to obserwacyach się opierając, mówi Loeb: „Wytwarzając inwersyę dowolną czujemy stale jakąś czynność oka, ale jaką ona jest — nie wiemy“.

 „Wobec niniejszych doświadczeń, sądzę, iż jest nią inerwacya w celu zbliżania lub oddalania punktu wpatrywania się. Inerwacya od-

1. Pflüger’s Archiv. 1886, 40, str. 274. „Ueber die optische Inversion ebener Linearzeichnungen bei einäugiger Betrachtung“.