lity; wierzbowy, »wierzbna niedziela« (cerk. wrbnica), ‘palmowa niedziela’. Prasłowo; u wszystkich i Słowian nazwa tego samego drzewa, cerk. wrba; Litwa ocaliła właściwe znaczenie: wirbas, ‘pręt’, wirbałas, ‘pałeczka’; łac. verbera, ‘rózgi, baty’, verbēna, ‘pręty i liście oliwy, wawrzynu’.
wierzch, dawniej wirzch, podhalskie wirch; pień na u, więc: z wierzchu, r. 1500; wierzchołek; wierzchowina, ‘źródło’; wierzchowaty (o korcu z ‘wierzchem’); zwierzchny, zwierzchnik; powierzchnia, powierzchowny; zawierszyć, ‘zakończyć’ (p. wiersza). Prasłowo; u wszystkich Słowian tak samo; cerk. wrch; są i postaci z s (wrsu, bułg. wrs); serb. czes. wrch (serb. wrchnje, ‘śmietanka’), wrchol; rus. wierch, także ‘poddasze’. Lit. wirszus, ‘wierzch’; ind. warsh-man-, ‘wierzch’, warszijān-, ‘wyższy’; grec. herma, ‘wierzch’; łac. verruca z *versuca, niegdyś ‘pagórek’, ‘wierzchołek’, później tylko ‘pryszcz’. W nazwach miejscowych złożonych wierzch oznacza ‘początek, źródło’: Wirzchlas, Wirzchrzeka (dziś Wyrzeka), czes. Wrchlabí (niby ‘źródło Łaby’), w Marchji Ferchesar (Wirzchjeziora), niby: Wyżnia lasu, rzeki, jeziora. Tu i wierzchowie (‘pręty’), wierzchowina (‘powierzchnia’), wierzchowisko, (‘szczyt’), wierzchowiec, o koniu do jazdy wierzchem, ‘konnej’ (Czesi tego nie znają; jest na Rusi, wierchom).
wierzeja, ‘podwój’, wierzejami w biblji (»bramami«, Leopolita), tak samo w psałterzu (łac. ‘porta’); »pierzeje abo wierzeje«, ‘skrzydła wrót’; wierzejny, w 16. wieku, ‘cardinalis’ (t. j. ‘główny, podstawowy’); prasłowiańskie; przyrostek -ěja (por. koleja i i.) do wier-, p. wrzeć, ‘zawierać’; cerk. werěja, itd.
wierzgać, dawniej wirzgać, wierzgnąć, wierzgliwy; dziś wyłącznie o koniu, o ‘rzucaniu nogami’, gdy pierwotnie wszelki ‘rzut’ oznaczało, rus. izwierg, ‘wyrzutek’; cerk. wrěszti (z *werg-ti), wrgą; czes. wrh, ‘rzut’, wrhati, wrhnouti, ‘rzucać’. P. wróg, wróża, bo do wĭrg-, werg-, jest i worg-, z czego nasze wróg. Dalszych odpowiedników brak; lit. warżas, ‘sieć rybna’ (z czem łączą wierszę, p., mimo różnej spółgłoski), ma ż, nie g, i należy raczej do wroz, p. powróz.
wierzyciel, tłumaczy łac. ‘creditor’, bo wierzę = ‘credo’ (tak samo niem. Gläubiger od Glaube); p. wiara; dawniej dłużnikiem się nazywał, ten, »któremu dłużno« (Rej).
wierzyć, p. wiara.
wiesić, powiesić, itd.; obiesić (dziś obwiesić), obieś; wisieć, obwisły, zwisły; wisieć, t. j. wisus (jak wagus), wisęga; wisiorek (nowe słowo!); wisać w 16. w., wisają, dziś zwisać, zwisają; wisielec (jak topielec); częstotliwe wieszać, z licznemi złożeniami: przy-, wy-, zawieszać; wieszadło, wieszak. Prasłowo, jak wisieć; od wias- w zawiasy, nawias (rus. wies, ‘waga, ciężar’, wiesit’ ‘ważyć’); cerk. wisĕti i wěsiti, i tak u innych Słowian; rus. wisielica, ‘szubienica’. Brak dalszych odpowiedników.
wieś, wioska (zamiast wieska, boć to ie nie pierwotne, lecz »ruchome«, co przegłosowi nie ulega); wiejski (z *wieśski), wieśny, wieśniak, wieśniaczka (w 17. wieku wiocha i wiochna); w biblji wieśnice (‘wsi’), może z czeskiego (wesnice). Prasłowo; cerk. wĭś, czes. wes; ginie na Bałkanie i Rusi zupełnie;
