zdaje się pożyczki od Rusi i od nas, chociaż Litwa ma nawet czasownik telkti, susi-telkti, ‘spraszać i zbierać się na tłokę’); tłoka tłumaczy w 15. w. łac. ‘palilia’, ‘zabawy, biesiady pasterskie’, a w r. 1500: »tłoka, merenda, Vesperbrod«, t. j. ‘podwieczorek’. Drugie: tłokno, rus. tołokno, południowe tlakno (stąd niem. Talken, a z tego znowu nasze dołki!), o ‘rozgotowanej niby owsiance’ (u nas »postnej«, gdzie indziej zaprawianej mlekiem); w 17. wieku tołokno, o »tatarskiej kuchni«, obok sałamachy i sołoduchy.
tłopić, tłopaczyć się, może zamiast tłupić (por. słońce z słuńce), jeżeli nie z pierwotnego *tołpa; inni Słowianie znają tylko pierwotne *tŭlpa, por. cerk. tłpa, ‘ścisk, natłok’, rus. tołpa, małorus. wtołpytyś, ‘wcisnąć się’, czes. tlupa. Prasłowo; lit. tełpu, tilpti, ‘mieścić się’, tułpinti, ‘robić miejsce’, tałpa, ‘gdzie się zmieszczą, miejsce’; ind. talpa-, ‘łoże’, iryj. tallaim, ‘zmieszczam się’. Od tegoż pnia nasz tłum. Z Rusi przyszła »sól tołpia(s)ta«, t.j. w tołpach formowana; nasza topka soli z tołpki przez nieporozumienie urosła. Cerkiewne tlapiti, serb. tlapiti, ‘paplać’, istotnie z tołp- wyszły, wztlapiti, ‘powściągnąć’.
tłuc, tłuk, tłuczek; tłucz i tłucza z mąki owsianej (dla psów i źrebców) lub z innej, ‘polenta’; tłuczeniec, ‘rodzaj piernika’; tłukacz (stąd lit. tulkoczius, ‘tłuczek’); częstotliwe: otłukiwać; p. tłok; natomiast tłuka mylnie zamiast tłoka.
tłum, tłumok, tłumić, tłumny, tłumik, złożenia: po-, przy-, zatłumić; najmylniej przez ó pisane, chociaż jego u »pierwotne«, jak w długi, słup; z pierwotnego *tŭlp-m, u nas wyłącznie (czes. tlumok pożyczka od nas?). P. tłopić.
tłumacz, tłumaczyć, ze złożeniami: wy-, przetłumaczyć; ogólnie słowiańska pożyczka wschodnia: kumańskie (połowieckie) tolmacz i telmacz, tur. (północne, nie osmańskie) tilmacz; węg. tolmács. Razi jednak, że wszyscy Słowianie (przynajmniej południowi) mają tŭlk- w tem samem znaczeniu: cerk. tłk, ‘tłumacz’, rus. tołk, tołkowat’, ‘objaśniać’, biez tołku, ‘niemądry’ (lit. tułkas), z tego niem. (w 15. i 16. wieku) Tolk, nord. tulkr, szwedz. tolk. Z tłumacz niem. Dolmetsch.
tłusty, tłustość, tłuszcz, tłuścić, tłuścieć; zatłuszczony; tłuścioch; tłuszcza (ludzi); tłuszczowy, tłuściutki; prasłowiańskie: cerk. tłst, rus. tołstoj, tołstyj, czes. tlustý; tłszcza innych Słowian znaczy tylko ‘tłuszcz’, nie ‘tłuszczę’, więc nie we związku pniowym z tłum i tłpa (tłopić)? Narzeczowe rozpodobnienie kłusty (por. kwardy). Zestawiają z lit. tulżti i tilżti, ‘pęcznieć, nabrzmiewać’, tulżis, ‘żółć’, patulżes, ‘pełny’, itelżti, ‘nalewać’.
toaleta, tualeta, z francuskiego, od toile (łac. tela), ‘płótno, ubiór’; niby ‘ubieralnia’.
toast, niedawna pożyczka, poprzez Niemców i Francuzów, z angielskiego, gdzie toast i ‘grzankę’ znaczy.
toboła, ‘torba’; prasłowiańskie; tak samo u innych Słowian; tobołka, biblja (»torba«, Leopolita); i w nazwie roślin, jak ‘capsella’ lub ‘bursa pastoris’, zwana: tobołki, kaletki, taszki (taszczyca, tesznik), mieszki, igielnik(i), co wszystko to samo.
tocuż, ‘to jest’, p. czuż.
tojad, roślina ‘aconitum’, chyba nowo (mylnie) urobione do tojeść,
