mędrelkowie nowi dzisiejszy«; z ruska: mudrahel. Rozdział między ą i ę ten sam co w czes. moudrý i mudrzec, bo czes. długiemu ū (ou) odpowiada nasze ą, krótkiemu u nasze ę; akcent nie rozstrzyga rzeczy w niczem. Przyrostek ulubiony u przymiotników słowiańskich: -r; pień oboczny z ą, obok u w mudzić i myśl (p.); mądry jest więc ‘rozważny’, co nie dopiero »po szkodzie mądr«. Inni wtaczają niem. munter, lit., nieco podejrzane co do rodzimości, mandrus (mundrus żywcem z niemiec. munter, więc i tamto niecałkiem pewne); dalej grec. manthanō, ‘uczę się’, i inne, i rozkładają pień na men- (p. mnieć) i dhē- (‘kłaść’, t.j. ‘ducha łożyć na coś’); ten zupełnie mylny pomysł przytoczyłem wyjątkowo. U wszystkich Słowian tak samo: rus. mudriec, itd.
mąka, mączarz, mączny, mączysty, mączasty; mączka (i ‘krochmal’, stąd »mączkować szaty«, u Mączyńskiego 1564 r.), mączyca, ‘bielidło, pudr’, w 15. wieku; nierzadkie śród nazw roślinnych. Czes. mouka (podczas gdy to samo z krótką samogłoską: muka, nasze męka), i t. d. Od pnia menk-, oznaczającego ‘ugniatanie’ (czegoś namoczonego), z wokalizacją o; mąka pierwotna, to ‘ciasto’, a nie: ‘zmełte na proch’.
mąż, męski, męstwo; mężyca, niby ‘Amazonka’, ale i ‘kobieta’ (w 15. i 16. wieku, np. w pieśni kościelnej); mężczyzna, zbiorowe do męski (wedle żeńszczyzna): »mężczyzna poszli«, itp., od 17. wieku i na osobnika przechodzi; mężny, zmężnieć; mężatka, zamężna, zamęście. Urobione przyrostkiem -ż (z gj, por. lit. żmo-gus, ‘mąż’, właściwie ‘ziemiec’) od pnia man, niem. Mann, ind. manu-, ‘człowiek, mąż’, od pnia men, ‘myśleć’(?). Prasłowo; u wszystkich Słowian tak samo. Zdrobniałe mężyk, u nas imię własne, na Rusi mużik, ‘chłop’, z czego nasze zgrubiałe mudju.
mdły, »medł był«, mdlić, omdleć; w 15. i 16. wieku przeważają postaci z g: omglał; mdło mi, mdłość; od tegoż pnia co mudzić (p.), z półgłoską twardą.
mebel, meblować, z franc. meuble od łac. mobilis, ‘ruchomy’, od czego i mobilizacja i automobil.
mecenas, okaz naszej tytułomanji, co ‘patrona’, ‘adwokata’, obdarzyła głośną nazwą Maecenasa rzymskiego, protektora sztuki i nauki; podobnie konsyljarz dla lekarza.
mech, mszyć, omszały; Mszana, Mszaniec; meszek(!), ‘puszek’; lit. z długiem i krótkiem u, musas i musai (liczba mn.), ‘pleśń’; inne języki zachowały nasze pierwotne znaczenie: łac. muscus, niem. Moos. Tak samo u wszystkich Słowian: rus. moch, serb. mach, itd.
meczet, i meczyt, dawniej (u Skargi np.) meskit, mesgaja, moszea, ‘świątynia turecka’; wszelkie nazwy wyszły wkońcu z arab. mesdżid, ‘miejsce nabożeństwa’ (włos. meschita, franc. mosquée, z czego niem. Moschee).
medal, medalik, medaljon, z języków romańskich, włos. medaglia, medaglione, z łaciń. metalleus od metallum, ‘kruszec, metal’, a to z grec. metallon, niepewnego (wschodniego?) początku (metallurgos, ‘przerabiacz metalu’).
medelański, o psach wielkich, od Medjolanu przezwanych; od nas na Ruś i Litwę już w 16. w.; niegdyś »galskie psy« były najsławniejsze, potem różne inne; p. brytan.
