Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/19

wpływu na losy państwa. Na wyzysk nigdzie jeszcze nie kładziono wędzideł. Kraj, w którym Daszyński będzie działać, był krajem klasycznej nędzy. Egoizm klas posiadających nie miał sobie równego. Tu i ówdzie rozwijały się już metody wyzysku kapitalistycznego w najbezwzględniejszej formie. Wszędzie roztaczały się rządy szlachetczyzny, rzucające ponury cień na życie wsi polskiej. Gwarancją trwałości tego systemu było pogrążenie ludu polskiego w mrokach beznadziejnej ciemnoty, a straż nad nią sprawował klerykalizm. Walce o przekształcenie tych stosunków Daszyński poświęci swe życie.
 Ignacy Daszyński urodził się dnia 26 października 1866 r. Przyszedł na świat w małem miasteczku kresowem Zbarażu, na galicyjskiem Podolu, w pobliżu granicy rosyjskiej. Pochodził z obdarzonej licznemi dziećmi rodziny urzędniczej. Ojciec jego, Ferdynand Daszyński, był urzędnikiem starostwa, człowiekiem znanym z uczciwości i prawości charakteru. W szóstym roku życia zaczął Ignacy uczęszczać do miejscowej szkoły O.O. Bernardynów i był bardzo dobrym uczniem. Nie długo jednak dane mu było zażyć spokojnego życia w małym, otoczonym kwiatami domku rodzicielskim. Miał zaledwie dziewięć lat, gdy stracił ojca. Dalsze jego dzieciństwo i młodość nie upływały wśród dostatku. Bardzo szybko musiał zapoznać się z życiem z najpoważniejszej jego strony.
 Matka, Kamila z Mierzeńskich Daszyńska, przeniosła się po śmierci męża do Stanisławowa. Tam zaczęło się życie skromne i ciężkie, wśród niedostatku i braków. Daszyński zaczął wkrótce uczęszczać do gimnazjum. Już począwszy od pierwszej klasy musiał utrzymywać się z korepetycyj, gdyż inaczej o kształceniu się nie mogło być nawet mowy. Przez szereg lat nie miał wogóle podręczników szkolnych i musiał uczyć się z książek swych uczniów. Kilka godzin dziennie biegał po lekcjach, za zarobione pieniądze odziewał się, a czasem nawet dokładał do utrzymania domu. Nie był pieszczonym przez życie. Od małego dziecka musiał ciężko borykać się z losem. Charakter jego urabiał się w twardej walce o byt.
 W tym czasie zaczęło się także kształtować jego oblicze ideowe. Wielki wpływ wywierał w tej mierze na niego starszy brat Feliks Daszyński. Do gorących głów młodych chłopców znalazły najpierw dostęp idee patrjotyczne. Nie był to jednak