leżność poznania i miłości,[1] mógł uwzględnić całą naturę człowieka, rozum i wolę, i odnieść je nie tylko do Bytu Pierwszego lecz i do wszystkich innych bytów.[2] Ponieważ Ryszard uwzględnia wszystkie byty, jako przedmioty kontemplacji[3], opiera tym samym swe rozważania o filozofię bytu. Zanim filozofię tę wykaże niniejsza rozprawa, konieczne jest już teraz sprostować, że „traktaty mistyczne (Ryszarda) są (nie tylko) pierwszym systematycznym wykładem poglądów naukowych na kontemplację nadprzyrodzoną“,[4] lecz że można znaleźć u Ryszarda wykład kontemplacji, ustosunkowującej całego człowieka do całej rzeczywistości. Poszerza więc Ryszard problem stosunku człowieka do Boga o stosunek człowieka do świata, i dalej o stosunek Boga i świata. Tym samym jest już nie tylko mistykiem, lecz i filozofem bytu. Ze względu więc na ujęcie całej natury człowieka, zestawienie go z całą rzeczywistością, Bogiem i światem, sobą i drugim człowiekiem, ze względu na realistyczne, poza panteizmem i emocjonalizmem, uwzględniające przyczynowość, rozwiązanie problemu stosunku człowieka do wszystkich bytów, zajmuje Ryszard w XII wieku szczytowe miejsce w rozwoju wymienionego problemu średniowiecznej filozofii bytu. Podkreśla, że poznanie kontemplacyjne rozpoczyna się od rzeczy cielesnych, związanych z umysłowymi i boskimi wspólnym im, partycypowanym elementem, którym jest „ślad Boga“. Ponieważ takie rozwiązanie problemu jest już przełamaniem platonizmu samodzielnym i nowym, ze względu więc i na to rozprawa niniejsza podejmuje temat filozofii bytu u Ryszarda.
Skoro problemowi stosunku człowieka do Boga i całej rzeczywistości pierwszy raz spośród mistyków Ryszard dał rozwiązanie najpełniejsze, oparte na realistycznej i odstępującej od platonizmu metafizyce, i skoro ustalenie metafizyki Ryszarda jest tema-
