Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/21

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

chrześcijańska[1] specjalnie go uwzględnia. Zmodyfikowany do wzajemnego stosunku Boga i człowieka, wymieniony problem rozwiązywany był zasadniczo w mistyce średniowiecza. Do połowy jednak XII wieku nie znajdujemy dzieła, które by ujęło wyczerpująco omawiany problem. Dostrzegamy natomiast u mistyków oczekiwanie takiego dzieła, w którym znaleźliby potrzebne rozwiązania[2]. Przed Tomaszem z Akwinu, który szeroko omówił[3] problem stosunku człowieka do Boga i ukazał ewentualne perspektywy poprawnego rozwijania tego problemu w ramach ortodoksji naukowej i katolickiej, niewątpliwie Ryszard ze Św. Wiktora[4] chyba po raz pierwszy dał temu problemowi rozwiązanie, które spełnia pragnienia wieku XII, ponieważ ujął kontemplację od strony przedmiotów kontemplowanych, od strony więc metafizyki, nie psychologii. Właśnie Ryszard, i trzeba to podkreślić, metafizycznie i systematycznie[5], w osobnym dziele[6], ujął całościowo[7] wzajemny stosunek Boga i człowieka, rozwiązany w fakcie kontemplacji[8], która zawierając w sobie podkreślenie indywidualnego poznania wyprowadza system Ryszarda poza panteizm i emocjonalizm. I nie tylko tę kwestię ujął Ryszard. Dzięki zwróceniu uwagi na wzajemną za-

     (Uwaga: w rozprawie używa się zamiennie terminu filozofia bytu, metafizyka, ontologia)

  1. ↑ Por. Gilson-Böhner (81) s. 1 — 5.
  2. ↑ „Par ces écrits déjà si nombreux et si étendus, on voit que dès la première partie du XIIe siècle, les théologiens éprouvaient le besoin de donner une connaissance raisonnée des lois qui dirigent l’homme dans la marche vers la perfection, et déjà on trouve dans leurs traités une forme plus concrète plus précise sur toutes ces thèses ardues“. Mignon (32) t. 2, s. 342.
  3. ↑ Od strony kontemplacji patrz Tomasz (67) II — II, 179 — 182.
  4. ↑ Zamiast pełnego imienia „Ryszard ze Świętego Wiktora“ w rozprawie używa się skrótu „Ryszard“.
  5. ↑ De Wulf (91) stwierdza, że dopiero XII wiek podjął studia metodyczne nad mistyką, „l’étude méthodique des hautes sphères de la perfection date du XIIe siècle”, s. 229 (wyd. 2, Louvain 1905).
  6. ↑ Beniamin Major, PL 196, c 63 — 202. Pełny tytuł dzieła: „De gratia contemplationis libri quinque occasione accepta ab arca Moysis et ob eam rem hactenus dictum Beniamin Major“.
  7. ↑ Augustyn, Bernard, Hugon ujmowali stosunek Boga i człowieka specjalnie na odcinku miłości i w ujęciu teologicznym. Ryszard nadaje swym badaniom charakter filozoficzny.
  8. ↑ „Richard... est le premier écrivain qui décrive en un traité systématique les voies et degrés de la contemplation“. Robilliard (35) s. 229.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/21&oldid=2589107”