Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/159

szcowe (z bronzu), pełne piwa, którym podobne w Litwie znajdować miano. Tego rodzaju naczynia są wszędzie nadzwyczaj rzadkie; trafiały się jednak, jak widzimy, w prowincyach nad-Baltyckich i na Ukrainie. W Czechach znaleziono jedną podobną, pod Szlan, (dziś jest własnością pana Pachel); a na drugiéj z pod Weltrus tamże, pokrywa była srebrna.
 Rzączyński mówi jeszcze o popielnicach, wykopywanych w Poznańskiém, około Ryczywoła, Gembic i Pampowa, (z pieniążkami jakoby św. Wojciecha, wyobrażać mającemi); o urnach z pod Smigla, i t. d. Pisze jeszcze, że w roku 1721, w Sierakowie (Auctuarium 33), wiatr wywiał urny wielkie wśród kamieni stojące, czarne i płowe, z kośćmi i węglami; a w jednéj z nich znaleziono kamyk okrągły, w innych długie ostrza i iglice, (dwudziestu ośmiu z nich rysunki zobacz w Collectaneis Vratislavien 1722). Znajdowano także wiele urn Polskich pod Rawiczem, które wedle Rzączyńskiego przejść miały do Wrocławia.
 Poszukiwania tego rodzaju, ku końcowi XVIII, w początkach XIX wieku, stały się coraz pilniejsze i częstsze, tak, że mnóztwo w różnych latach i stronach, żalów z epok najrozmaitszych odkryto. Wymienim tu tylko te, które się nam ważniejszemi dla historyi ceramiki naszéj, lub geografi jéj, być zdają.
 Dotąd najliczniejsze i najłatwiejsze odkrycia grobowisk dokonane zostały w Wielkiéj Polsce, gdzie pospolicie z epoki bronzu i żelaza, popielnice znajdują się w wielkiéj liczbie, co dowodzi, że w tych czasach, z Prusami wespół, kraj ten najludniéj był zamieszkany. W Poznańskiém na Kraśnéj Górze, pod Lubaszem nad Wartą, przy kościele parafijalnym (który zapewnie stanął na miejscu dawnéj bożnicy), odkopywano znaczną ilość popielnic i łzawnic, przez lud tutejszy, ślicznie nazywanych żalami. (Wspomnienia W. Polski, T. I, 164. Przyjaciel ludu, 1843, N. 15, gdzie i rysunki).