Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/158

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Cytowane tu są także liczne popielnice, w wielu miejscach w Natangii znajdowane, ale niczém się szczególném nieodznaczające, odkopywano je w grobowiskach, otoczonych kamieniami; — inne z pod Ejlau, z izbic kamiennych; — z pod Balgi (Honeda), — z okolicy Heiligenbeil, z kopców głazami pokrytych i z głazów zbudowanych, ze szczątkami drótów bronzowych; — z pod Angerburga, Czartowego Ostrowa, ze Stallen dóbr Dönhoffów, — z pod Rastemburga, — z Schwarzstein, z ziemi Barthów, — z pod Kamionki, Warpun i t. d. i t. d.
Wylicza także mnogie popielnice, odkryte około Marienburga, w lesie pod Lichtfeld, na ziemiach Elblągskich w Chełmińskiém, i na Pomorzu około Gdańska. W ogólności urny te, jeśli rysunki ich są wierne, za co się zdaje Niemiecka ręczyć dokładność, wszystkie były kształtów zręcznych, niektóre ozdabiane wypukłemi pasami, uchami, guzami, a wszystkie z pokrywami najrozmaiciéj także poprzybieranemi. Na jednéj z urn wykopanych pod Gdańskiem, znaleziono nawet cóś nakształt napisu runicznego, o którym obszernie uczeni Niemieccy i Duńscy rozprawiali, ale go sobie wytłómaczyć niemogli.
Rzączyński nasz poczciwy, dzięki niesystematyczności swego dzieła, wspomina w niém także o urnach, pisząc o kopalném królestwie, jakby do niego należały. Opatrywał on ich wiele; i jako najpospolitszy kształt wymienia, zwężający się u podstawy, wydęty w pośrodku, zwężony znowu w górze i zakończony szyją. Takie widział on w biblijotece Gdańskiéj, gdzie i figurkę na Hagelsbergu wykopaną oglądał, — w biblijotekach miasta Torunia i Elbląga, z pierścieniami srebrnemi i bronzowemi, zapewnie przez ucha przewlekanemi. Wspomina także, o wielkiéj urnie wykopanéj, z ośmią mniejszemi pod Tczewem, ozdobnemi w pierścienie kruszcowe i pełne innych metalicznych sprzętów.
Cytuje także urny Pruskie, nie gliniane, ale jakoby kru-