Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/160

 Z urn tych, dobytych na Kraśnéj-Gorze, wiele odznaczały się kształtami wcale udatnemi; wszystkie prawie, jak powszechnie Polskie i Słowiańskie, miały formę Kanopejską (u dołu i w górze zwężającą się), z szyją rozmaitéj długości cylindrową, z uchem jedném lub dwóma. Dolna ich cześć była wyrabiana jakby w liście wypukłe od góry do spodu idące, fugowate. Glina doskonale widać wymieszona i wypalona, nabierała osychając po wydobyciu twardości i czerwonawego koloru. Ozdoby rysowane, składały się z punktów, centek i karbów. Wszystkie niemal stały na podstawach i pokryte były wieczkami, jak popielnice Pruskie. Znajdowano je czasem po kilka razem z kośćmi palonemi wewnątrz; inne, które musiały zawierać potrawy i napoje ofiarne, były próżne. Oprócz urn, znajdowano i krążki gliniane (tacki), kółka miedziane; a najosobliwszy podobno był ptaszek gliniany, godło jakieś czy zabawka, dana ukochanego dziecka popiołom do mogiły.
 Podobne cmentarzyska rozkopywano także pod Trzemesznem pod Bolemowem nad Rawką, w Kotowie pod Grodziskiem, (Przyjaciel ludu, R. VII — 1); w Gnieźnie znaleziono złamek urny, z napisem runicznym.
 Żale te były tak rozmaite, że dwóch nawet zupełnie do siebie podobnych nieznaleziono; niektóre bardzo wielkie, inne (łzawnice i balsamki), tak drobne, że najmniejsza z nich, ledwie cal sześcienny trzymała. Stały razem po dwie, po pięć, po ośm. Pospolicie jedna tylko w takiéj kupce była największa, zawierała popioły, inne zdawały się próżne. Wyrabiane były z gliny czarnéj lub czerwonéj, pomięszanéj z źwirem, lub tłuczonym kamieniem. W jednym grobie znaleziono trzy naczynia, powkładane jedno w drugie, a najmniejsze z nich dopiéro zawierało popioły. Rhode wspomina o tak ustawianych popielnicach, pod Hamburgiem. Wielkie żale, pokryte były wierzchem wypukłym, z takiejże mięszaniny glinianéj zrobionym,