Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/57

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

wu, z większem podobno prawdopodobieństwem, mniemają, że ci ostatni najpierwsi ze szczepu aryjskiego przywędrowali do naszej części świata, jakoż z czasem znaleźli się na zachodniej jej połaci, parci będąc przez inne plemiona od wschodu. Wiadomo, że zamieszkiwali Hiszpanię i Portugalię, Francyę, Belgię, Brytanię i północ Włoch, a także częściowo Szwajcaryę, Niemcy południowe, Iliryę a nawet Azyę Mniejszą (Galatowie). Dzisiaj liczebnie zmalało potężne to niegdyś plemię, zlawszy się z odroślami gromad romańskich i giermańskich; czystej krwi Celtów spotykamy obecnie tylko w Irlandyi, na brzegu zachodnim Szkocyi, na wyspie Man, w Walii i Bretanii. Zabytki dawnej mowy Celtów sięgają wieku IX ery naszej; za naszych czasów żyją jeszcze dwa jej narzecza: cymryjskie w Walii i Bretanii, oraz gaelickie w Irlandyi, Szkocyi, i na wyspie Man.
Po Celtach przybyli do Europy środkowej Giermanie, ale nie wprost z Azyi, lecz, jak się zdaje, ze Szwecyi południowej, dokąd przedtem ze wspólnej kolebki aryjskiej byli przywędrowali. Dzielą ich na wschodnich i zachodnich; do pierwszych należą Skandynawowie (Szwedzi, Norwegowie i Duńczycy), oraz wymarli dzisiaj Gotowie, którzy koczowali po wschodniej Europie, wynurzali się to nad Dunajem, to w Azyi Mniejszej i osiedli wreszcie jako Wizygoci (zachodni) pomiędzy Dunajem, Karpatami a Dniestrem, a jako Ostrogoci (wschodni) pomiędzy Dniestrem a Donem. Pod koniec wieku IV biskup Wulfila przełożył biblię na język gocki; stanowi ona jedyny zabytek tej wygasłej dziś mowy. Wkrótce Hunowie wygnali Gotów z ich siedlisk; zachodni zawędrowali aż za Pireneje, wschodni osiedli we Włoszech północnych i podpadli pod władzę wschodniego państwa rzymskiego; oba plemiona zatraciły swój język i zlały się z krajowcami.
Giermanowie zachodni rozszczepili się na Niemców, Flamandów, Holendrów i Anglików. Niemcy zaś mową, budową ciała i obyczajem dzielą się na północnych i południowych; pierwsi wchłonęli w siebie wielką liczbę Słowian, Prusów i Litwinów, w drugich rozpłynęli się Celtowie. Sasi, praojcowie Anglików dzisiejszych, zleli się z Celtami i z sfrancuziałymi Normandami; a język ich, będący mieszaniną giermańsko-romańską, świadczy o zlaniu się dwóch plemion w jedno, wśród szczepu aryjskiego najpotężniejsze.