| ogółem | Polaków | % Polaków | ||
| Gub. | Witebska ... | 1.502.895 | 100.840 | 6.71 |
| „ | Kowieńska .. | 1.549.972 | 49.754 | 3.21 |
| 19.719.369 | 2.100.796 | 10.60 |
P. Straszewicz dolicza do tego przyrost (1%) za lat cztery i otrzymuje ogółem około 2.200.000 Polaków w 9 guberniach Zachodnich, pod koniec r. 1900.
Podobno obliczenia p. Grendyszyńskiego, oparte również na rubrycelach kościelnych (z r. 1895) i zestawione z cyframi statystyki poborowej, prowadzą do tej samej prawie liczby ogólnej. Niestety, pracy tej nie mamy pod ręką, a ze znanych nam wyciągów trudno rozpoznać, jaką metodę autor dla swego celu zastosował.
Pozostaje nam jeszcze zapisać, że, według spisu jednodniowego z r. 1897. katolików było w Kraju Zachodnim 3.803.757, a w szczególności:
| mężczyzn | kobiet | % ogólnej ludności | ||
| W gub. | Wileńskiej ... | 460.606 | 475.221 | 58.81 |
| „ | Witebskiej ... | 175.620 | 181.686 | 23.99 |
| „ | Wołyńskiej ... | 147.275 | 149.559 | 9.93 |
| „ | Grodzieńskiej .. | 190.349 | 194.085 | 23.99 |
| „ | Kijowskiej ... | 54.844 | 54.558 | 3.07 |
| „ | Kowieńskiej ... | 571.471 | 614.907 | 76.62 |
| „ | Mińskiej .... | 109.606 | 109.852 | 10.22 |
| „ | Mohilewskiej .. | 25.902 | 25.501 | 3.04 |
| „ | Podolskiej ... | 130.279 | 132.436 | 8.70 |
| Razem w Kraju Zachodnim | 1.865.952 | 1.937.805 | 24.02 | |
To jest w Kraju Zachodnim mieszkało w 1897 roku 3.803.757 katolików stanowiących 24.2% ogółu ludności. Dodawszy do tego 1% przyrostu naturalnego za cztery lata, otrzymamy cyfrę 3.955.000 katolików.
Od tej cyfry ogólnej odliczywszy ludność litewsko-żmudzką oraz łotewską, a dodawszy do niej kilkunasto-tysięczny zastęp Polaków wyznania protestanckiego i mahometańskiego (na zasadzie badań Czyńskiego), otrzymamy cyfrę bardzo przybliżoną do wyprowadzonej poprzednio. Ilość więc Polaków w gub. Zachodnich, obliczoną na 2.200.000. uważać możemy nietylko za wielce praw-
