utrzymują[1], krótko po śmierci Nerona, pisał on w imieniu rzymskiego Kościoła, ex persona romanae ecclesiae[2], do Koryntyan, wzywając ich do zgody i do posłuszeństwa względem władzy kościelnej. List jego, którego cały tekst grecki odkrył w r. 1875 Bryennius w bibliotece kościoła ś. Grobu w Konstantynopolu, najeżony jest setkami miejsc biblijnych tak z Starego jak Nowego Testamentu. Cytowani są, a to dla naszego zadania wystarcza, Mateusz i Łukasz, a prawie wszystkie listy Ś. Pawła[3].
Nie mogę rozszerzyć się nad listem do Diogneta, nad listem Barnabasza, nad Testamentem dwunastu patryarchów oraz innemi pomnikami z pierwszego lub drugiego wieku, które poświadczają istnienie tej lub owej księgi apostołów. Wolę powtórzyć to, co o nich powiedział Ginoulhiac Nie masz ani jednego pisma kościelnego z tej epoki, w którym nie podnieśliśmy czy dosłownych przytoczeń, czy formalnych aluzyj, nietylko do wypadków, opowiadanych w Nowym Testamencie, lecz do słów i nauk Jezusa Chrystusa[4]. Słowem, tradycya kościelna pierwszych dwóch wieków tak jednomyślnie, stanowczo i dokładnie głosi autentyczne, apostolskie pochodzenie ksiąg: Nowego Zakonu, że zgoła niemożebnem jest powątpiewać o nich na seryo, że nie masz książek starożytnych, których czy datę czy autorów uznać można z większą pewnością[5].
Rzeczywiście, żaden autor starożytny nie może poszczycić się podobnym szeregiem świadectw publicznych, urzędowych. Jeżeli Seneka cytuje Lukrecyusza lub Wirgiliusza, dowodzi to, że on sam a co najwięcej wszyscy spółcześni mu literaci uważali poemat de natura rerum i Eneidę za prawdziwe
- ↑ Zob. o tej kwestyi Nirschl, Lehrbuch der Patrologie und Patristik. T. I, p. 69. Funk, Opera Patrum Apostolicorum. T. I, p. XXI-XXIV.
- ↑ Hieron. de viris illustr. c. 15.
- ↑ Zob. długi spis cytowanych miejsc we wspomnianem dziele Funk'a p. 566-570.
- ↑ Les origines du Christianisme. Paris 187S. T. I, p. 261.
- ↑ Meignan: Il n'existe pas do livres anciens dont on puisse plus certainement reconnaître la date et les auteurs (Les Evangiles et la Critique au XIX Siècle. Paris 1870, p. 396).
